сна́йпер, ‑а, м.
Меткі стралок, майстар меткай стральбы. — Ну, а што ты ўмееш рабіць? — спытаў у Людвіка камандзір роты. — Страляць, — адказаў той. — Я снайпер. Кулакоўскі.
[Англ. sniper.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абагульня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., што.
1. Знаходзіць агульнае ў розных думках, фактах, выказваннях і на падставе гэтага рабіць вывад. Трэба вучыць маладога аўтара абагульняць факты і рабіць з іх пэўныя філасофскіх вывады. Чорны. // Знаходзіць што‑н. вернае пераймання ў дзейнасці розных людзей, прадпрыемстваў, устаноў і рабіць гэта здабыткам усіх. Абагульняць вытворчы вопыт. // Пераносіць рысы адной з’явы на ўсе падобныя ёй. Навошта абагульняць.
2. Назіраючы за пэўнай катэгорыяй людзей, знаходзіць характэрнае і на падставе гэтага ствараць мастацкі вобраз; тыпізаваць. Пісьменніку трэба ўмець абагульняць жыццёвыя з’явы і факты ў мастацкіх вобразах і іх узаемаадносінах.
3. Аб’ядноўваць, злучаць у нешта адзінае. Абагульняць напевы адзінай мелодыяй.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самату́гам нареч.
1. (без помощи тягловой силы) на себе́;
цягну́ць воз с. — тащи́ть воз на себе́;
2. перен. свои́ми си́лами;
рабі́ць с. — де́лать свои́ми си́лами
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вы́бушаваць ’выкінуць’ (Жд., 3). Відаць, да бушаваць ’шумець, энергічна рабіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кні́каць ’кланяцца прысядаючы’ (Нас.). Рабіць кніксен з ням. knicksen ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ми́наII (выражение лица) мі́на, -ны ж.;
◊
де́лать весёлую ми́ну при плохо́й игре́ рабі́ць вясёлую мі́ну пры дрэ́ннай гульні́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
испестря́ть несов.
1. пярэ́сціць, страка́ціць, рабі́ць рабы́м;
2. (покрывать, усеивать множеством чего-л.) усыпа́ць, ушпі́льваць (чым);
3. (изукрашивать) упрыго́жваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
самоотве́рженно нареч. самаадда́на, самаахвя́рна;
самоотве́рженно поступа́ть самаадда́на (самаахвя́рна) рабі́ць;
самоотве́рженно боро́ться самаадда́на (самаахвя́рна) змага́цца;
самоотве́рженно рабо́тать самаадда́на (самаахвя́рна) працава́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Кавярза́ць ’няўмела рабіць (плесці, шыць)’ (Юрч.), къвірзаць ’пісаць абы-як, неразборліва, абы-што’ (Нар. лекс.), кывярзыць ’няўмела плесці лапці’ (Бяльк.). Бел. словы (паўн. і ўсх.) утвараюць адзін арэал з рус. смал., пск. каверзать ’рабіць што-н. нядбайна, абы-як’, якое ад коверзати ’плесці (лапці) і да т. п.’ Пераноснае значэнне ’рабіць абы-як’ абумоўлена, па-першае, характарам самой работы (плесці лапці), а па-другое, больш новай і дыфузнай семантыкай экспрэсіўных дзеясловаў коверзати/каверзити, параўн: на той жа тэрыторыі: ’блытаць’, ’гарэзіць’, ’займацца чым-н. ад няма чаго рабіць і да т. п.’ Адносна этымалогіі апошніх слоў гл. кавярзень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пы́пніць ’запінацца, гаварыць з перапынкамі; рабіць нядбала, абы-як’ (вілен., Нас.), ’рабіць павольна, марудна, неахайна’ (Чач.: “używany w Litwie w polszczyźnie”), ’няўмела прасці’ (пруж., Сл. ПЗБ), пьтніцца ’рабіць вельмі марудна’ (клец., Жыв. сл.). Лічыцца балтызмам, у якасці крыніцы падаецца літ. ру́рпіоіі ’корпацца, марудзіць; з цяжкасцю выбірацца з хваробы’, pipnóti ’марудна вастрыць касу’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 127); аднак фармальная і семантычная блізкасць з пыпліць (гл.) дазваляе лічыць больш пераканаўчай версію пра імітатыўны характар дзеяслова (заіканне, пыхканне і пад.), параўн. лат. pipinät ’курыць’; балг. пипна, питу́вам ’дакранацца пальцам, хутка рабіць’, пипнеж ’марудная работа’, пипнив ’марудны’ і пад. (гукаперайманне, гл. БЕР, 5, 246).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)