гіпатэрмі́я, ‑і, ж.

Спец. Паніжэнне тэмпературы цела ў цеплакроўных жывёл або чалавека. // Штучнае ахаладжэнне арганізма або асобных яго частак з лячэбнай мэтай.

[Ад грэч. hypó — пад, знізу і thérmē — цяпло.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

памянша́льнасць, ‑і, ж.

Спец. Граматычная катэгорыя, якая ўказвае на паменшаную велічыню прадмета або ступень якасці ў параўнанні з другім прадметам або якасцю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыёлі́нія, ‑і, ж.

1. Сукупнасць радыёканалаў, якія працуюць паралельна або паслядоўна.

2. Спектральная лінія выпрамянення хімічнага элемента або злучэння ў дыяпазоне радыёхваль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чарапі́ца, ‑ы, ж.

1. зб. Дахавы матэрыял з абпаленай гліны або з цэментава-пясчаных раствораў у выглядзе пласцінак з пазамі або плітак. Домікі былі ўсе на адзін манер — вастраверхія, крытыя чырвонай чарапіцай. Навуменка.

2. Асобная такая пласцінка або плітка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́лька, ‑і, ДМ кальцы; Р мн. калек; ж.

1. Спецыяльна апрацаваная празрыстая папера або тканіна, пры дапамозе якой знімаюцца дакладныя копіі з чарцяжоў і малюнкаў.

2. Копія чарцяжа або малюнка на такім матэрыяле.

3. Слова або выраз, утвораны па ўзору слова або выразу іншай мовы. Слова «аднаасобнік» — калька рускага «единоличник». Слова «самавызначэнне» — калька рускага «самоопределение».

[Фр. calque.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

канта́та, -ы, ДМ -та́це, мн. -ы, -та́т, ж.

1. Буйны музычны твор урачыстага або лірыка-эпічнага зместу для салістаў хору і аркестра.

2. Жанр урачыстай лірыкі — вершаваны твор на міфалагічную тэму або да якой-н. урачыстасці (спец.).

|| прым. канта́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

канцэ́сія, -і, мн. -і, -сій, ж.

1. Дамова на здачу дзяржавай у эксплуатацыю прыватным прадпрымальнікам або іншаземным фірмам прамысловых прадпрыемстваў, прыродных багаццяў або іншых гаспадарчых аб’ектаў.

Міжнародныя канцэсіі.

К. на будаўніцтва чыгункі.

2. Само прадпрыемства, арганізаванае на аснове такой дамовы.

|| прым. канцэсі́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

індульге́нцыя, -і, ж.

1. У каталіцызме: поўнае або частковае адпушчэнне грахоў, у якіх грэшнік пакаяўся на споведзі.

2. Грамата на адпушчэнне грахоў, якая выдаецца ад імя Папы Рымскага за асобыя заслугі перад царквой або за плату.

3. перан. Дазвол на якія-н. дзеянні, учынкі (кніжн.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гандо́ла, -ы, мн. -ы, -до́л, ж.

1. Венецыянская лодка з навесам або каютай для пасажыраў.

2. Карзіна для пасажыраў паветранага шара, а таксама памяшканне для людзей у аэрастаце або дырыжаблі.

3. Таварны вагон з люкамі ў падлозе для высыпання грузу.

|| прым. гандо́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

арэа́л, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Частка зямной або воднай паверхні, у межах якой сустракаецца той або іншы від (род, сямейства і пад.) жывёльнага ці расліннага свету.

2. Тэрыторыя пашырэння якіх-н. з’яў, прадметаў і г.д.

А. дысімілятыўнага акання.

|| прым. арэа́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)