разгайда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і разго́йдаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.

1. Прымусіць моцна гайдацца (гойдацца).

Р. арэлі.

2. Гайдаючы (гойдаючы) каго-, што-н., надаць яму сілу інерцыі для кідання.

Р. за рукі-ногі і кінуць у ваду.

|| незак. разго́йдваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расо́л -у, м.

1. Салёная вада з прыправамі для засолкі, вымочвання харчовых прадуктаў.

2. Вадкасць, насычаная сокамі засоленых у ёй прадуктаў.

Капуста з расолам.

3. Моцна насычаная солямі прыродная вада.

4. Водны раствор солей, які прымяняецца ў тэхніцы (спец.).

|| прым. расо́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ру́пар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Труба канічнай формы, якая служыць для ўзмацнення гуку.

Гаварыць у р.

2. Рэпрадуктар у выглядзе такой трубы.

З рупара даносілася музыка.

3. перан., чаго. Распаўсюджвальнік чыіх-н. ідэй, поглядаў (кніжн.).

Р. чужых ідэй.

|| прым. ру́парны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сто, ста, ліч. кольк.

1. Лік, лічба і колькасць 100.

С. дзеліцца на чатыры.

С. падручнікаў (колькасць, абазначаная гэтай лічбай).

2. Ужыв. для выражэння вялікай колькасці ў значэнні шмат, вельмі, многа.

Разоў с. слухалі перадачу.

◊

На ўсе сто (разм., адабр.) — поўнасцю, цалкам.

|| парадк. со́ты, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сустрэ́ча, -ы, мн. -ы, -рэ́ч, ж.

1. Тое, што і спатканне.

2. Сход, прызначаны для знаёмства з кім-н.

С. дэпутата з выбаршчыкамі.

3. Спаборніцтва ў якой-н. галіне спорту.

С. футбольных каманд.

4. Урачыстасць, падрыхтаваны прыём з прычыны надыходу, прыбыцця каго-, чаго-н.

С. свята.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адысці́ся сов.

1. (отойдя, освободить место для прохода, проезда) посторони́ться;

прашу́ а. ў бок — прошу́ посторони́ться;

2. (отдалиться) отойти́;

каб лепш разгле́дзець карці́ну, трэ́ба а. ад яе́ дале́й — что́бы лу́чше рассмотре́ть карти́ну, ну́жно отойти́ от неё пода́льше

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

патаўчы́ сов.

1. (нек-рое время) потоло́чь; (картошку — ещё) помя́ть;

2. (всё, многое) истоло́чь, перетоло́чь; (картошку — ещё) перемя́ть;

3. (посуду) переби́ть, переколоти́ть; (яйца, фрукты — ещё) подави́ть, помя́ть;

4. (зерно для крупы) обша́стать;

5. прост. (повредить побоями) разби́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рэалі́зм, ‑у, м.

1. Творчы метад у літаратуры і мастацтве, які ставіць мэтай праўдзівае адлюстраванне аб’ектыўнай рэчаіснасці ў яе тыповых рысах. Рэалізм Горкага. Рэалізм Коласа. Мастацкі рэалізм.

2. Тэрмін, які неправамерна ўжываўся ў буржуазнай гісторыі філасофіі для абазначэння напрамкаў, процілеглых ідэалізму, а ў сучаснай буржуазнай філасофіі звычайна ўжываецца прадстаўнікамі некаторых плыняў (неарэалізм, крытычны рэалізм) для прыкрыцця іх ідэалістычнай сутнасці.

3. Напрамак у сярэдневяковай схаластычнай філасофіі, які сцвярджаў, што агульныя паняцці папярэднічаюць рэчам і рэальна існуюць незалежна ад іх.

4. Здольнасць цвяроза ацэньваць сапраўдныя ўмовы рэчаіснасці, магчымасці і пад. Рэалізм у планаванні.

•••

Крытычны рэалізм — метад перадавога мастацтва і літаратуры буржуазнага грамадства, для якога характэрна глыбока праўдзівае адлюстраванне жыцця з раскрыццём непераадольных супярэчнасцей буржуазна-памешчыцкага ладу.

Сацыялістычны рэалізм — метад мастацтва і літаратуры, для якога характэрна праўдзівае гістарычна-канкрэтнае адлюстраванне рэчаіснасці ў яе рэвалюцыйным развіцці, барацьба за ўстанаўленне сацыялістычнага грамадскага ладу і камуністычнае выхаванне працоўных.

[Ад лац. realis — сапраўдны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Свізік ‘кадушка для вады’ (віц., Шн. 3), ‘невялікая бочка’ (Касп.), све́зік ‘пасудзіна з роўнымі бакамі, вушкамі і векам для салення мяса і сала’ (Нік. Очерки). Няясна. Магчыма, сюды ж польск. дыял. swiąz, swioz, świoz ‘круглая драўляная пасуда на масла для работнікаў, якія працуюць у полі’. Тады, відаць, да vęzati ‘вязаць’; ‑і‑ у корані пад уплывам віць; гэта магла быць драўляная кадушка з паяскамі з плеценых дубцоў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шесто́к м.

1. (печи) пры́пек, -ка м.;

2. (для птиц) се́дала, -ла ср.;

◊

всяк сверчо́к знай свой шесто́к посл. ве́дай, като́к, свой куто́к; не тыч но́са не ў сваё про́са; калі́ худ, не лезь на кут.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)