Verbum

прыткну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.

1. што. Злёгку дакрануцца чым-н. да каго-, чаго-н., прыкласці на момант.

2. што. Змясціць, пакласці.

П. яшчэ адзін ложак у пакоі.

3. перан., каго (што). Прыладзіць на якую-н. пасаду, месца, працу (разм.).

П. у горад.

|| незак. прытыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

прычапі́ць, -чаплю́, -чэ́піш, -чэ́піць; -чэ́плены; зак., што.

1. Зачапіўшы за што-н., прывесіць або прышпіліць (разм.) да чаго-н.

П. значок.

2. Счапіўшы, далучыць, прымацаваць.

П. касілку да трактара.

|| незак. прычэ́пліваць, -аю, -аеш, -ае і прычапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. прычэ́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 2 знач.) і прычэ́пліванне, -я, н.

ра́зам, прысл.

1. Сумесна з кім-, чым-н.

Працаваць р.

Ходзяць р. боль і радасць.

2. Адначасова (разм.).

Паляцелі птушкі, а р. з імі і цёплае лета.

3. У адзін прыём.

Прачытаць усё р.

4. Усяго (пра агульную суму чаго-н.).

Р. 150 рублёў.

◊

Разам з гэтым — у той жа час, адначасова.

го́лад, -у, М -дзе, м.

1. Вострае адчуванне патрэбы ў ежы, а таксама працяглае недаяданне.

Памерці з голаду.

2. Адсутнасць ці недахоп прадуктаў харчавання ў выніку неўраджаю, засухі, вайны і пад.

Вайна нясе г. і разбурэнні.

3. перан. Увогуле недахоп чаго-н.

Кніжны г.

Г. на культурныя мерапрыемствы.

◊

Марыць голадам — даводзіць да знямогі.

шпігава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны; незак.

1. каго-што. Начыняць шпігам, утыкаючы яго ў надрэзы.

Ш. дзічыну.

2. перан., каго (што). Заўзята навучаць, паведамляць каму-н. многа чаго-н., прымушаць засвоіць што-н. (разм.).

|| зак. нашпігава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; -гава́ны.

|| наз. шпігава́нне, -я, н. і шпіго́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

лаві́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; незак.

1. Пра паруснае судна: рухацца супраць ветру, мяняючы напрамак курсу.

2. перан. Рухацца не прама, абмінаючы перашкоды.

Л. паміж машынамі.

3. перан. Умела выходзіць з цяжкага становішча, ухіляцца ад чаго-н.

Л. у палітыцы.

|| зак. злаві́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй (да 2 знач.).

|| наз. лаві́раванне, -я, н.

магазі́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Памяшканне для гандлю чым-н.; крама.

Прамтаварны м.

2. Каробка або трубка ў апараце або прыборы, куды закладваецца што-н., напр., патроны ў аўтамат (спец.).

3. Рэзервуар у лямпе, куды наліваюць газу.

4. Склад, будынак для захавання чаго-н. (уст.).

Артылерыйскі м.

|| прым. магазі́нны, -ая, -ае.

разме́сці, -мяту́, -мяце́ш, -мяце́; -мяцём, -мецяце́, -мяту́ць; размёў, -мяла́, -мяло́; -мяці́; -ме́цены; зак., каго-што.

1. Метучы, расчысціць што-н. (ад чаго-н.).

Р. снег.

Ветрам размяло (безас.) сухое лісце.

2. перан. Разагнаць, раскідаць.

Вайна размяла́ нас па свеце.

3. перан. Расхапаць, разабраць.

Р. тавары за адзін дзень.

|| незак. размята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

раско́л¹, -у, м.

1. гл. раскалоць.

2. Месца, па якім што-н. расколата або раскалолася; трэшчына.

3. перан. Раздзяленне каго-, чаго-н. на групы, часткі, абумоўленае наяўнасцю рознагалоссяў.

Р. у грамадстве.

4. Рэлігійна-грамадскі рух у Расіі, які ўзнік у сярэдзіне 17 ст., быў накіраваны супраць афіцыйнай царквы і закончыўся ўтварэннем стараверства.

распрацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак., што.

1. Старанна апрацоўваючы, зрабіць прыгодным для чаго-н.

Р. поле.

2. Усебакова даследаваць, вывучыць.

Р. праблемнае пытанне.

3. Вычарпаць дзе-н. усю магчымую здабычу карысных выкапняў.

Залаты прыіск ужо распрацаваны.

|| незак. распрацо́ўваць, -ваю, -ваеш, -вае.

|| наз. распрацо́ўванне, -я і распрацо́ўка, -і, ДМ -цо́ўцы, ж.