мудрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; незак. (разм.).
1. над чым і без дап. Рабіць што-н. складанае, незвычайнае.
2. Залішне ўскладняць якую-н. справу.
|| зак. намудрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й і змудрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й.
|| наз. мудрава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мяня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.
1. кім-чым з кім. Рабіць узаемны абмен, абменьвацца.
М. кнігамі.
2. Замяшчаць адзін аднаго, зменьвацца.
У камандзе мяняюцца трэнеры.
3. Рабіцца іншым, зменьвацца.
Надвор’е мяняецца.
|| зак. памяня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. ме́на, -ы, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прызвыча́іцца, -а́юся, -а́ішся, -а́іцца; зак.
1. Прывыкнуць да чаго-н. як да звычайнага; звыкнуцца.
П. да новых умоў.
П. да цемры.
2. Набыць навык да чаго-н., прывучыцца рабіць што-н.
П. да цяжкай працы.
|| незак. прызвыча́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пушы́ць, -шу́, -шы́ш, -шы́ць; -шы́м, -шыце́, -ша́ць; незак.
1. што. Рабіць пушыстым.
П. валасы.
П. пер’е.
2. перан., каго (што). Моцна лаяць, распякаць (разм.).
|| зак. распушы́ць, -шу́, -шы́ш, -шы́ць; -шы́м, -шыце́, -ша́ць; -пу́шаны.
|| наз. пушэ́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дуры́ць, дуру́, ду́рыш, ду́рыць; незак. (разм.).
1. Ап’яняць, дурманіць.
Пах кветак дурыць галаву.
2. Падманваць, збіваць з толку.
Не дуры галавы.
3. Рабіць глупства, недарэчныя ўчынкі.
Ты мне не дуры!
|| зак. задуры́ць, -дуру́, -ду́рыш, -ду́рыць; -ду́раны (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.
1. Чухаць, скрэбці сваё цела ці якую-н. яго частку.
Сабака чухаецца.
2. перан. Рабіць што-н. марудна, без жадання (разм.).
Хопіць ч., пара справамі займацца.
|| зак. пачу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. чу́ханне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раўнава́ць¹, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; незак.
1. што. Рабіць роўным, прамым; выраўноўваць.
Р. дарогу.
Р. сагнутыя цвікі.
2. каго-што. Параўноўваць, лічыць сябе роўным у якіх-н. адносінах з кім-н.
Па ведах іх нельга р.
|| наз. раўнава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
папулярызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.
1. Зрабіць (рабіць) папулярным, даступным што‑н. Папулярызаваць навуковыя вывады.
2. Зрабіць (рабіць) шырока вядомым, распаўсюджаным. Папулярызаваць новы метад. □ Савецкія людзі, дасягнуўшы новага поспеху, імкнуцца папулярызаваць перадавы вопыт, зрабіць яго здабыткам народа. «Беларусь». Слоўнік Вярынды прызначаўся папулярызаваць царкоўнаславянскую мову, занядбаную і незразумелую тагачаснаму насельніцтву Украіны і Беларусі. Шакун.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разахво́ціць, ‑ахвочу, ‑ахвоціш, ‑ахвоціць; зак., каго-што.
Разм.
1. Разбудзіць у кім‑н. мацнейшую ахвоту рабіць што‑н. Прысеў цвыркун на прыпечку, Зайграў цвыркун у скрыпачку. Смыкам водзіць ён з-за вуха, Разахвоціў нават муху. Не сцярпела муха тая І ўжо ножкай выбівае. Хведаровіч.
2. Прымусіць страціць ахвоту, жаданне рабіць што‑н. Разахвоціць ісці ў кіно.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Напра́ва ’рамонт; выпраўленне’ (Нас., Гарэц.). Да пра́віць ’рабіць, выпраўляць’ (гл.), першапачаткова ’рабіць роўным’, параўн. балг. прав ’прамы’ і пад.; па гэтай прычыне малаверагодна запазычанне направіць ’адрамантаваць’ з польск. naprawić ’тс’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)