прыплюсава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.
Разм. Дадаць, дабавіць пры падліку, пераліку і пад. Я палез у кішэню па грошы, але Паўловіч затрымаў маю руку. — Прыплюсуй да майго рахунку, — сказаў ён буфетчыцы. Радкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыстрэ́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго.
Забіць або дабіць выстралам. Прыстрэліць ваўка. □ — [Ісці ў лес] не дапаможа... Там цябе могуць прыстрэліць... Палічаць за правакатара. Пестрак. Валодзя прыстрэліў бы .. [ласіху], каб не пакутавала, але ж малое збоку. Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбудава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.
Разм. Будуючы, расшырыць па плошчы. — Фабрыка была малюсенькая, цесная, недзе было павярнуцца.. Але праз два гады прыбудавалі адзін цэх, і быў план разбудаваць нанава ўсю фабрыку. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхапа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Пахапаць усё паасобку. Аднекуль з-за бар’ера паявіліся дзяўчаты, уміг расхапалі цэглу і зніклі. Асіпенка. Але ўсіх жарэбчыкаў расхапалі сабе шасцікласнікі і сямікласнікі. Якімовіч. // Разм. Хутка раскупіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэтрагра́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Праціўнік прагрэсу, рэакцыянер. — У цікавы час мы жывём, — прамовіў Дым. Яму прыемна слухаць разважанні Астахава, што без чалавека авіяцыя не абыдзецца, але ж і рэтраградам нельга быць. Алешка.
[Ад лац. retrogradus — які ідзе назад.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаду́р, ‑а, м.
Той, хто дзейнічае па асабістаму капрызу, не лічачыся з іншымі людзьмі. [Максім:] — Але калі стары самадур здзекуецца з цябе, з тваіх перакананняў, тэрарызуе цябе, дык чаго ж ты [Андрэй] сам варты? Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сердалі́к, ‑у, м.
Мінерал, каштоўны камень бледна-ружовага, чырвонага ці аранжавага колеру; разнавіднасць халцэдону. Але падкраўся коўш магутны, Калі світанкам мора спала — Сарваў з чала блакітнай бухты Карону з сердалікаў і апалаў. Арочка.
[Ад грэч. sárdion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ске́рца, нескл., н.
Невялікі музычны твор хуткага тэмпу. // Частка вялікага музычнага твора (сімфоніі, санаты) у такім жа тэмпе. Трэцяя частка сімфаньеты [М. Чуркіна] — скерца. У ёй выкарыстаны напевы характэрных, але вобразна кантрастных народных песень. Дубкова.
[Іт. scherzo.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скуме́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Зразумець, скеміць, здагадацца. [Андрэй] мусіць скумекаў, што хлопец залішне прыкідваецца, бо не такі ён і п’яны. Пташнікаў. [Бялькевіч:] — Але як на сцежку [жанчыны] павярнулі, я адразу скумекаў — сюды шуруюць. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спараджэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. спараджаць — спарадзіць.
2. Тое, што ўзнікла, існуе; вынік чаго‑н. Скажуць: але ж і вадзянік, і лясун — спараджэнне чалавечай фантазіі. Што ж, справядліва. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)