Verbum

пастано́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

1. гл. ставіць.

2. Становішча, манера трымаць якую-н. частку цела.

Правільная п. ног.

3. Спосаб рабіць што-н., арганізацыя чаго-н.

П. музычнай адукацыі ў школах.

4. Р мн. -но́вак. Тое, што і спектакль.

Тэатральная п.

|| прым. пастано́вачны, -ая, -ае (да 4 знач.).

пастая́ць, -таю́, -таі́ш, -таі́ць; -таі́м, -таіце́, -тая́ць; -то́й; зак.

1. гл. стаяць.

2. Стаяць (у 1, 2, 4, 6, 8 і 9 знач.) некаторы час.

3. заг. пасто́й(це). Ужыв. ў знач.: пачакай(це), не спяшайся (спяшайцеся), а таксама як выражэнне здзіўлення, нязгоды, прыпамінання чаго-н. (разм.).

Пастой, давай пагаворым.

пераплаці́ць, -лачу́, -ла́ціш, -ла́ціць; -ла́чаны; зак., што.

1. без дап. Заплаціць больш, чым трэба.

П. за пакупку.

2. чаго. Заплаціць, выплаціць паступова за што-н. вялікую колькасць (грошай; разм.).

Колькі я грошай пераплаціла за кнігі.

|| незак. перапла́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. перапла́та, -ы, ДМ -ла́це, ж. і перапла́чванне, -я, н.

акі́нуць, -ну, -неш, -не; акінь; -нуты; зак., каго-што.

Кінуць, пакінуць без увагі, догляду.

А. гаспадарку.

◊

Акінуць вокам (вачыма, позіркам) каго-што (разм.) — агледзець.

Як вокам акінуць, не акінуць вокам (разм.) — пра мноства каго-, чаго-н., вялікую прастору і пад.

|| незак. акіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і акі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

ацерушы́ць, ацерушу́, ацяру́шыш, ацяру́шыць; ацяру́шаны; зак.

1. каго-што. Абтрэсці, абабіць (ад снегу, пылу і пад.) з чаго-н.

А. снег з каўняра.

2. што. Памяўшы, аддзяліць (пра зерне, колас).

А. колас.

|| незак. ацяру́шваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. ацерушы́цца, ацерушу́ся, ацяру́шышся, ацяру́шыцца (да 1 знач.); незак. ацяру́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.

бага́ты, -ая, -ае; багаце́йшы.

1. Які валодае вялікай маёмасцю, грашовымі сродкамі, заможны.

Б. чалавек.

Б. (наз.) беднага не разумее.

2. Які вызначаецца вялікай колькасцю чаго-н., мноствам даброт.

Б. ўлоў.

Б. край.

3. Які дорага каштуе, вызначаецца раскошай.

Б. касцюм.

4. перан. Які змяшчае ў сабе многа ўнутраных якасцей.

Багатая натура.

абві́цца, абаўю́ся, абаўе́шся, абаўе́цца; абаўёмся, абаўяце́ся, абаўю́цца; абві́ўся, -віла́ся, -ло́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Абкруціцца вакол чаго-н., абвіць што-н.

Пуга абвілася вакол пугаўя.

2. Абвіць, абхапіць што-н.

Хмель абвіўся вакол балкона.

Ручкі дзіцяці абвіліся вакол матчынай шыі.

|| незак. абвіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

культывава́ць, -тыву́ю, -тыву́еш, -тыву́е; -тыву́й; -тывава́ны; незак., што.

1. Апрацоўваць зямлю культыватарам.

2. Разводзіць, вырошчваць (злакі, расліны).

К. новыя гатункі бульбы.

3. перан. Удасканальваць што-н. якім-н. спосабам; садзейнічаць развіццю чаго-н.

К. працавітасць.

|| наз. культывава́нне, -я, н. і культыва́цыя, -і, ж. (да 1 знач.).

|| прым. культывацы́йны, -ая, -ае.

смалі́ць¹, смалю́, смо́ліш, смо́ліць; смо́лены; незак., што.

1. Насычаць смалой.

С. канат.

2. Мазаць паверхню чаго-н. смалой.

С. шпалы.

С. лыжы.

|| зак. вы́смаліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены, абсмалі́ць, -смалю́, -смо́ліш, -смо́ліць; -смо́лены і асмалі́ць, асмалю́, асмо́ліш, асмо́ліць; асмо́лены.

|| наз. смале́нне, -я, н. і смо́лка, -і, ДМ -лцы, ж.

статы́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. Навука, якая вывучае колькасныя паказчыкі развіцця грамадства і грамадскай вытворчасці.

Эканамічная с.

Сельскагаспадарчая с.

2. чаго. Колькасны ўлік разнастайных масавых выпадкаў, з’яў.

С. нараджальнасці.

Прамысловая с.

3. Навуковы метад колькасных даследаванняў, якія выкарыстоўваюцца ў некаторых галінах ведаў.

Лінгвістычная с.

|| прым. статысты́чны, -ая, -ае.