Verbum

цвет, -у, М цве́це, м.

1. зб. Кветкі на раслінах і дрэвах у перыяд цвіцення.

Цвету было многа на яблыні, а яблыкаў няма.

Ліпавы ц. лечыць прастуду.

2. Час цвіцення.

Здарылася гэта, калі вішні былі ў цвеце.

3. перан., чаго. Лепшая, перадавая частка чаго-н.

Ц. моладзі.

4. перан. Росквіт сіл, гады маладосці.

Памёр у цвеце сіл.

нале́ва, прысл.

1. У левы бок, на левым баку.

Звярнуць н.

Паглядзець н.

2. перан. Не па прамым прызначэнні, незаконна (разм.).

Прадаць тавар н.

наспява́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак.

1. чаго. Праспяваць, спець многа чаго-н.

Н. песень.

2. перан., што і чаго. Нагаварыць многа чаго-н. (разм.).

нахму́раны, -ая, -ае.

1. Хмурны, пануры.

Н. твар.

2. перан. Пахмурны, змрочны, цёмны (аб прадметах і з’явах прыроды).

Нахмуранае неба.

|| наз. нахму́ранасць, -і, ж.

незямны́, -а́я, -о́е.

1. Які знаходзіцца па-за межамі Зямлі (у 1 знач.).

Метэарыты — незямныя целы.

2. перан. Узвышаны, незвычайны; ідэальны (высок.).

Незямное каханне.

непрыкры́ты, -ая, -ае.

1. Не пакрыты зверху.

Працаваць з непрыкрытай галавою.

2. перан. Які адразу адчуваецца, яўны, відавочны.

Непрыкрытая хлусня.

|| наз. непрыкры́тасць, -і, ж.

ні́ва, -ы, мн. -ы, ніў, ж.

1. Апрацаванае пад сяўбу або засеянае поле.

Калгасная н.

2. перан. Галіна дзейнасці.

Працуе на высакароднай ніве асветы.

па́рта, -ы, ДМ -рце, мн. -ы, парт, ж.

Школьны стол з нахільнай дошкай, злучаны з лаўкай.

Сесці за парту (таксама перан.: пачаць вучыцца).

перакрыжава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -жу́ецца; зак.

1. Размясціцца накрыж, скрыжавацца.

Вуліцы перакрыжаваліся.

2. перан. Сутыкнуцца, пераплесціся.

Інтарэсы перакрыжаваліся.

|| незак. перакрыжо́ўвацца, -аецца.

першаро́дны, -ая, -ае.

1. Які нарадзіўся першым, самы першы (уст.).

П. сын.

2. перан. Які захоўвае свой натуральны стан, некрануты, першапачатковы (кніжн.).

Першародная прыгажосць.