абсвіста́ць, ‑свішчу, ‑свішчаш, ‑свішча; зак., каго-што.
Свістам выказаць каму‑н. сваё неадабрэнне, асуджэнне, пагарду. // Абвеяць са свістам (пра вецер).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
магі́льшчык, ‑а, м.
1. Рабочы, які капае магілу.
2. перан. Той, хто нясе пагібель каму‑, чаму‑н. Пралетарыят — магільшчык капіталізму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
і́жыца, ‑ы, ж.
Назва апошняй літары (у) царкоўнаславянскай і старажытнарускай азбукі, якая абазначала гук «і».
•••
Прапісаць іжыцу каму гл. прапісаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́дка,
1. Прысл. да гадкі.
2. безас. у знач. вык., каму. Блага, агідна, прыкра. Гадка з’есці і шкада кінуць. Прымаўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́яць, дзею, дзееш, дзее; незак., што.
Уст. Рабіць, чыніць што‑н. каму‑н. Хто сам мадзее, людзям ліха дзее. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раската́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.; каго-што.
Катаючы, надаць вялікую хуткасць каму‑, чаму‑н. Раскатаў санкі і пусціў з гары.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уперахва́т, прысл.
Разм.
1. Перахватваючы рукой (рукамі). Цягнуць вяроўку ўперахват.
2. Наперарэз каму‑, чаму‑н., каб перахваціць каго‑, што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утлума́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што, каму і з дадан. сказам.
Разм. Тлумачачы, прымусіць каго‑н. зразумець, засвоіць што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ве́шаць ’надаваць каму-небудзь вісячае становішча’; ’схіляць што-небудзь’ (КТС, БРС, Бяльк.), рус. вешать, укр. ві́шати, польск. wieszać, в.-луж. wěšeć, чэш. věšeti, славац. vešať, славен. (o)béšati, серб.-харв. ве̏шати ’тс’. Прасл. věšati (< věsjati) з’яўляецца дзеясловам ітэратыўнага значэння, утвараемым ад věsiti; параўн. весіць, вісець (гл.). Гл. таксама Сразнеўскі, 1, 493; Голуб-Копечны, 417; Шанскі, 1, В, 83; КЭСРЯ, 79.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віншаваць ’вітаць, славіць каго-небудзь з выпадку знамянальнай даты ці радаснай падзеі’ (БРС, КТС, Шпіл., Мал., Гарэц., Касп., Нас.), ст.-бел. виншовати ’жадаць’ (з XVI ст.). Укр. віншувати, вінчувати, польск. winszować ’віншаваць, выказваць пажаданні’, уст. ’жадаць што-небудзь каму-небудзь’; ’прасіць’. Бел. лексема запазычана з польск. winszować (< с.-в.-ням. wünschen) (Булыка, Запазыч., 64; Чартко, Дасл. (Гродна), 1967, 54; Карскі, Белорусы, 161).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)