рэве́рсар і рэве́рсер, ‑а, м.

Спец. Прыстасаванне для пуску ў ход, змены напрамку і хуткасці вярчэння электрычных машын.

[Англ. reverser.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

правідэнцыялі́зм, ‑у, м.

Рэлігійна-ідэалістычны погляд, які тлумачыць ход гістарычных з’яў не іх унутранай заканамернасцю, а вышэйшай (боскай) воляй.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перала́з, ‑а, м.

Ход цераз плот, паркан. [Лабановіч] пералез добра знаёмы яму пералаз і ступіў на ганак пана падлоўчага. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

засто́парыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.

1. што. Спыніць ход, дзейнасць (механізма, машыны і пад.). Застопарыць кола. // перан. Разм. Затрымаць ход, развіццё чаго‑н. У адной сям’і напярэдадні спраўлялі вяселле. Дык вось гэтыя маладажоны ўсю справу застопарылі. Апрача іх, не з’явіўся адзін чыгуначнік. Паслядовіч.

2. Разм. Тое, што і застопарыцца. Машына застопарыла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

браканье́р, ‑а, м.

Той, хто займаецца браканьерствам. А браканьер пускае ў ход усе забароненыя прылады лоўлі і нават узрыўчатку. Вірня.

[Фр. braconnier.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пака́зчык, -а, мн. -і, -аў, м.

1. У матэматыцы: паказчык ступені — лічбавае або літарнае абазначэнне, якое паказвае ступень, у якую ўзводзіцца дадзены лік або выраз.

2. Тое, па чым можна меркаваць пра развіццё і ход чаго-н.

Паказчыкі высокай культуры і адукаванасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дына́міка, -і, ДМ -міцы, ж.

1. Раздзел механікі, які вывучае законы руху цел у залежнасці ад сіл, што дзейнічаюць на іх.

2. Ход развіцця, змянення чаго-н.

Д. грамадскага развіцця.

3. Рух, дзеянне, развіццё.

Д. сучаснага жыцця.

|| прым. дынамі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лёс¹, -у, м.

1. Ход жыццёвых падзей, якія складваюцца незалежна ад волі чалавека; збег акалічнасцей.

Л. паслаў шчасце.

2. Доля.

Шчаслівы л.

Жаночы л.

3. Развіццё чаго-н.; далейшае існаванне, будучыня.

Л. чалавецтва.

◊

На волю лёсу (кніжн.) — без падтрымкі, без дапамогі звонку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напі́лак, ‑лка, м.

Разм. Тое, што і напільнік. Пусціць ён [каваль] у ход напілкі ды парэжа штосьці пілкай, зварыць, гладзіць — забірай. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пустахо́д ’чалавек, які ходзіць бязмэтна; валацуга’ (Варл.). Ад пусты ’бязмэтны’ і ход, хадзіць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)