Слупня́к ‘вострая інфекцыйная хвароба, якая прыводзіць да сутаргі мышцаў’ (ТСБМ). Да слуп (гл.); калька рус. столбня́к ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ко́паць, ‑і, ж.
Асадак дыму; сажа. Сцены ўнутры там-сям былі яшчэ задымлены, але збольшага дажджы ўжо змылі ўедлівую чорную капаць. Мележ. Слуп чорнага дыму падымаўся над лесам і слаўся па балоце густой копаццю. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стало́п, сталапо́к ‘слуп’ (даўг., Сл. ПЗБ), сюды ж сталапе́ць ‘аслупянець’ (Федар. 4). Да стоўп (гл.). Параўн. сто́лап (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
юдо́ль, ‑і, ж.
Кніжн. уст. Пра месца, дзе пакутуюць, церпяць мукі. О зямля, святая калодніца, Гора, мужнасці, смерці юдоль! Караткевіч. // Жыццё з яго нягодамі і смуткам. [Сімеон-столпнік] забіраўся на слуп, каб быць падалей ад зямной юдолі. «ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зарэ́зка, ‑і, ДМ ‑зцы; Р мн. ‑зак; ж.
Надрэз, выемка, зробленыя на якой‑н. паверхні нажом, пілой і пад. З сянец вынесла пілу і сякеру Варка. Удваіх яны перапілавалі слуп, зрабілі зарэзкі для жэрдак. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хіста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. каго-што. Ківаць з боку ў бок.
Вецер хістае яліны.
2. чым. Рабіць хістальныя рухі чым-н.
Х. слуп.
3. перан., што. Рабіць няўстойлівым, падрываць.
Гэта хістала яго аўтарытэт.
|| аднакр. хісну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.
|| наз. хіста́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
|| прым. хіста́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
султа́н², -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Упрыгажэнне з пер’я ці конскіх валасоў на галаўных уборах, пераважна ў ваенных, а таксама на галовах коней пры ўрачыстых цырымоніях.
2. перан. Слуп дыму, зямлі і пад., які ўзнімаецца ўгору.
С. узрыву.
С. пары.
3. Суквецце ў некаторых раслін.
С. бэзу.
С. іван-чаю.
Султаны чароту.
|| памянш. султа́нчык, -а, мн. -і, -аў, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ды́ба ’прылада катавання’ (БРС), ’слуп у студні, на якім вісіць крук для выцягвання вядра з вадой’ (Касп.). Да ды́ба́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вярста́, ‑ы, ДМ ‑сце; мн. вёрсты, вёрст; ж.
1. Мера даўжыні, роўная 1,06 км, якой карысталіся да ўвядзення метрычнай сістэмы.
2. Уст. Верставы слуп. Не ідзе, а ляціць паравоз, толькі мільгаюць паабапал пераезды, слупы, паласатыя вёрсты. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расхіста́ць сов.
1. расшата́ть;
р. слуп — расшата́ть столб;
р. зуб — расшата́ть зуб;
2. перен. расшата́ть; осла́бить;
р. дысцыплі́ну — расшата́ть дисципли́ну
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)