неахо́пны, ‑ая, ‑ае.
Неабсяжны, неабдымны, бязмежны. Каля самага бярэзніку стаіць селянін. Ён выглядае шэрай кропкай на фоне неахопнага поля жытняй руні. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абвечарэ́ць, ‑эе; безас. зак.
Разм. Пра надыход вечара, вячэрняй цемені, змроку. Абвечарэла, пачалася мяцеліца, праз рэдкі альшэўнік гнала снег з поля. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыха́, ‑і, ДМ крысе, ж.
Нязначная колькасць, маленькая часцінка чаго‑н. Крыха поля ля дому была абы-як, дрэнна выраблена. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́страў, -рава, мн. астравы́ і (з ліч. 2, 3, 4) во́стравы, астраво́ў, м.
1. Частка сушы, акружаная з усіх бакоў вадой.
2. Участак, які вылучаецца чым-н. сярод навакольнай мясцовасці, напр., сухое месца сярод балота, невялікі лес сярод поля і пад.
|| памянш. астраво́к, -раўка́, мн. -раўкі́, -раўко́ў, м.
|| прым. астраўны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
палеамагнеты́зм, ‑у, м.
Уласцівасць горных народ намагнічвацца ў перыяд свайго ўтварэння пад уздзеяннем магнітнага поля Зямлі і захоўваць набытую намагнічанасць у наступныя эпохі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зя́бліва, ‑а, н.
Асенняе ўзворванне поля, а таксама поле, узаранае з восені пад веснавую сяўбу. Закончыць зябліва. Ранняй вясной барануюць і культывуюць зябліва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́ле ср., в разн. знач. по́ле;
жы́тняе п. — ржано́е по́ле;
палі́ кні́гі — поля́ кни́ги;
палі́ капелюша́ — поля́ шля́пы;
спарты́ўнае п. — спорти́вное по́ле;
п. шчыта́ — (в геральдике) по́ле щита́;
п. дзе́яння — по́ле де́ятельности;
○ магні́тнае п. — магни́тное по́ле;
сілаво́е п. — силово́е по́ле;
бі́тае п. — шахм. би́тое по́ле;
◊ у по́лі зро́ку — в по́ле зре́ния;
п. бо́ю (бі́твы) — по́ле бо́я;
у чы́стым по́лі — в чи́стом по́ле;
шука́й ве́тру ў по́лі — ищи́-свищи́; ищи́ ве́тра в по́ле;
аднаго́ по́ля я́гады — одного́ по́ля я́годы;
адна́, як былі́нка ў по́лі — одна́, как были́нка в по́ле;
благу́ю траву́ з по́ля вон — посл. худу́ю траву́ с по́ля вон;
во́льнаму во́ля, шалёнаму п. — посл. во́льному во́ля, а шально́му по́ле;
шука́й до́лі ў чы́стым по́лі — посл. ищи́ до́ли в чи́стом по́ле
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Карнаву́гал ’круглая упадзіна сярод поля, якая арэцца пазней, бо ў ёй доўга вясной стаіць вада’ (Яшк.). Відавочна, складанае слова: карна‑вугал. Другая аснова празрыстая. Яе значэнне ’асобная частка поля’. Што датычыцца першай, то яна ўваходзіць у склад іншых слоў, сярод які* найбольш распаўсюджанае карнавухі (гл.) ’з алрэзанымі вушамі’. Параўн. таксама карнаткі (гл.), гл. карпаць. Такім чынам карпавугал мела першаснае значэнне ’адрэзаны вугал, адрэзаная частка поля’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ко́пчык, ‑а, м.
Памянш. да капец (у 1, 2 і 3 знач.); невялікі капец. Копчыкамі абмежаваны вялікі кавалак поля — плошча пад калгасны двор. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разо́к ’кавалак зямлі, поля і засценак’ (Бяльк.). Ад рэ́заць, рэз (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)