Мушчы́зна ’мужчына вялікага росту’ (Нас.). Кантамінаванае ўтварэнне з лексем мужчына і вялізны. Не выключана пераасэнсаванне паланізму мужчызна (< польск. mężczyzna) (параўн. ст.-бел. мужчизна, мужечизна, музчизна, музчызна, мущизна).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сужы́цель, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Чалавек, які жыве з кім-н. у адной кватэры (уст.).
2. Мужчына, які знаходзіцца ў пазашлюбнай сувязі з якой-н. жанчынай; палюбоўнік.
|| ж. сужы́целька, -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зарыпе́ць, ‑піць; зак.
Пачаць рыпець. // Рыпнуць, прарыпець. У хаце зарыпелі масніцы, і на парог выйшаў мужчына. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кавале́р ’мужчына, які танцуе з дамай, суправаджае яе на гулянні і пад.’ (БРС, ТСБМ), ’малады чалавек; халасты мужчына’ (ТСБМ, Бяльк., З нар. сл., Панюц., Шат.). У бел. літар. мове з рус. кавалер: у гаворках — польск. kawaler націск параўн. кава́ляр ’халасты мужчына, малады чалавек’ (Мал.). Польск. kawaler ’халасты мужчына, малады чалавек і інш.’ Зыходная форма для шэрагу еўрапейскіх моў — італ. cavaliere ’кавалерыст’, якое да cavallo ’конь’ (лац. caballus ’тс’). Для польск. мовы ўказваюць на магчыма ням. або франц. пасрэдніцтва, гл. Шанскі, 2, 8, с. 9.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паку́льгваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Кульгаць злёгку або час ад часу. Разлічыўшыся з касірам, мужчына, пакульгваючы, выходзіць [з цырульні]. Каршукоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хло́пец, ‑пца, м.
Малады чалавек, юнак. Дэмабілізаваўся хлопец з арміі, прыехаў у родную вёску. Хадкевіч. За сталом старшыні ён убачыў такога ж, як сам, маладога хлопца. Дуброўскі. // Нежанаты мужчына. У Сцяпана Лісоўчыка — усё дочкі. Вясёлы, гаманкі быў, калі ў хлопцах хадзіў. Ракітны.
•••
Свой хлопец — просты, вясёлы, кампанейскі чалавек (мужчына).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Сядзець важна, займаючы шмат месца. За сталом рассядаў пажылы, але грузны мужчына. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ціка́вы, -ая, -ае.
1. Які выклікае цікавасць, захапляе чым-н.
Цікавая кніга.
Ц. чалавек.
Цікавыя факты.
Цікава (прысл.) расказваць.
2. Тое, што і цікаўны.
Хто ц., стараўся даведацца, што здарылася.
3. Прыгожы (разм.).
Ён ужо немалады, але ц. мужчына.
|| наз. ціка́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
самаві́ты, -ая, -ае.
1. Мажны, дзябёлы.
Плячысты с. асілак.
2. Паважны, салідны, самастойны, упэўнены.
С. мужчына.
3. Поўны дастатку, эканамічна моцны, заможны.
Самавітая гаспадарка.
4. (з адмоўем). Які выражае непаўнату або адсутнасць якой-н. якасці.
Дарога ўжо не самавітая.
|| наз. самаві́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мало́чнік, ‑а, м.
1. Збаночак, у якім малако падаецца на стол.
2. Разм. Мужчына, які прадае малако і малочныя прадукты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)