лі́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
Памянш.-ласк. да ліпа 1; маладая ліпа. [Месяц] стуліўся за кучаравую пахучую ліпку. Крапіва.
•••
Абадраць (абдзерці, абабраць, аблупіць) як ліпку гл. абадраць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́рці, мру, мрэш, мрэ; незак.
Разм. Гінуць, паміраць. Высахла папараць, паўставала з зямлі, прычасалася; цяпер яна зусім маладая, бы і не мерла, а толькі змяніла свой колер на зіму. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Малодка, моло́дка ’маладзіца, маладуха’ (ТСБМ, Мат. Гом., Бяльк., ТС), малодачка ’тс’ (Кліх, Нар. гом.). Рус. моло́дка ’маладзіца, жанчына, якая нядаўна замужам’, ’нявеста’, ст.-рус. моло́дка ’тс’. Польск. młódka ’маладзіца’, ’маладая (на вяселлі)’, ’галаўны ўбор маладой’. Паўн.-слав. moldъka ’маладзіца’, ’маладая самка’ (з экспрэсіўным значэннем) з суф. ‑ъka, які мае адпаведнік ‑ъkъ для ўтварэння назоўнікаў м. р.: польск. młodek ’малады бычок’, чэш. mládek ’вучань мельніка, півавара’, ’сябар маладога’. Да малады́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Міру́н (іран.) ’стары халасцяк’ (Сцяц.; ваўк., Сцяшк. Сл.). Каш. mʼiřa ’жаніх, малады’, miřota ’маладая’. Да прасл. miriti ’заключаць шлюбны дагавор’ (Варбот, ОЛА–1979, 327–328).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кра́сны, ‑ая, ‑ае; красен, красна і красна.
Нар.-паэт. Прыгожы. Маладая вясна, Залатая пара! Будзь краска і ясна, Не шкадуй нам дабра. Колас. Не радзіся красны, а радзіся шчасны. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мурава́, ‑ы, ж.
Густая зялёная маладая трава. Зямля, дзе толькі яе не ўтапталі, не ўтрамбавалі нагамі, выгнала зялёную мураву. Сабаленка. Дол у завулку зарос падарожнікам, муравой — тут амаль не ездзяць. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раме́нны, ‑ая, ‑ае.
Зроблены з рэменя, рамянёў; скураны. На высокім сядзенні, па-запраўску трымаючы туга нацягнутыя раменныя лейцы, сядзела маладая паненка. Колас. [Стафанковіч] .. стаяў.., ссунуўшы набакір блінаватую шапку з раменным казырком. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сумы́сля, прысл.
Тое, што і сумысна. [Мікіта] сумысля не спяшаўся ісці, было прыемна думаць аб будучыні. Галавач. Гэта сумысля падпальваюць балота палешукі, каб на выгаралым месцы расла налета маладая, лепшая трава. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засерабры́цца, ‑роцца; зак.
1. Пачаць серабрыцца; зрабіцца серабрыстым. Неба на міг асвяціла такая бліскавіца, што маладая бярозка засерабрылася пад акном. Броўка.
2. Паказацца, вылучыцца сваім серабрыстым колерам. Між дрэў засерабрыўся купал планетарыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́растак, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.
1. Маладая галінка, сцябло расліны з лісцем, якое вырасла ад больш старога сцябла ці ствала, або малая галінка, якая вырасла ад кораня асноўнай расліны.
Маладыя парасткі на старым ствале.
2. Сцябло расліны ў самым пачатку яго развіцця з насення.
Насенне пусціла парасткі.
3. звычайна мн., перан., чаго. Першае праяўленне, пачатак чаго-н., зародак.
Парасткі новага.
|| прым. па́расткавы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)