даке́мбрый, ‑ю, м.

Найстаражытнейшыя тоўшчы зямной кары — першыя геалагічныя фармацыі, а таксама час ад пачатку іх узнікнення да надыходу кембрыйскага перыяду.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ма́нтыя, -і, мн. -і, -тый, ж.

1. Доўгая шырокая адзежына ў выглядзе плашча.

Чорная м.

2. Складка скуры ў некаторых беспазваночных жывёл, якая звычайна ўтрымлівае жабры (спец.).

3. Унутраная сфера Зямлі, якая знаходзіцца паміж зямной карой і ядром (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гідрагра́фія, ‑і, ж.

Раздзел гідралогіі, які займаецца вывучэннем, апісаннем і нанясеннем на карту вод зямной паверхні (азёр, рэк, мораў, балот і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́капень, -пня, м.

1. звычайна мн. (вы́капні, -яў). Мінералы, руда і пад., здабытыя з нетраў зямлі.

Карысныя выкапні.

2. Арганізм, які існаваў у далёкія геалагічныя эпохі і захаваўся ў адкладах зямной кары.

Рэшткі выкапня.

|| прым. выкапнёвы, -ая, -ае.

В. мамант.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мінера́л, ‑у, м.

Неарганічнае злучэнне, якое выступае ў прыродзе пераважна ў выглядзе крышталяў і з’яўляецца састаўной часткай зямной кары і іншых касмічных цел.

[Фр. minéral.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

не́тры, -аў.

1. Тое, што знаходзіцца, змяшчаецца пад зямной паверхняй.

У нетрах зямлі.

Распрацоўка нетраў.

2. перан. Унутраная прастора, глыбінныя часткі краіны, раёна і пад.

Н.

Палесся.

3. Непраходныя, глухія мясціны.

Лясныя н.

4. перан. Унутраная, глыбінная частка чаго-н.

Н. памяці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́смас, -у, м.

1. Сусвет (Сонечная сістэма, зоркі, галактыкі і пад.).

2. Прастора, якая распасціраецца за межамі зямной атмасферы на вышыні, большай за 100 км.

Палёт у к.

Асваенне космасу.

|| прым. касмі́чны, -ая, -ае.

К. карабель.

К. палёт.

Касмічныя прамяні.

К. век.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

геалагі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да геалогіі. Геалагічная карта. Геалагічная экспедыцыя. Геалагічная разведка. // Звязаны з гісторыяй Зямлі, зямной кары. Геалагічны перыяд. Геалагічныя працэсы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інфільтра́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Прасочванне. Інфільтрацыя паверхневых вод у тоўшчу зямной кары. Інфільтрацыя паветра ў памяшканнях.

2. Насычэнне тканак арганізма прадуктамі запалення, клеткамі пухлін.

[Ад лац. in — у і filtratio — працэджвапне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трыянгуля́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Разбіўка паверхні на трохвугольнікі.

2. Геадэзічны метад знаходжання апорных пунктаў на зямной паверхні для тапаграфічных здымак і геадэзічных вымярэнняў мясцовасці.

[Ад. лац. triangulum — трохвугольнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)