скаро́мны прям., перен. скоро́мный;

с. дзень — скоро́мный день;

~ная е́жа — скоро́мная пи́ща;

с. анекдо́т — скоро́мный анекдо́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

незада́чливый

1. (неудачный) няўда́чны; (несчастливый) нешчаслі́вы;

незада́чливый день няўда́чны (нешчаслі́вы) дзень;

2. (неудачливый) няўда́члівы; (несчастливый) нешчаслі́вы; (неумелый) няўда́лы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

проколо́ть​II сов. (провести какое-л. время, занимаясь колкой) пракало́ць;

весь день проколо́ть дрова́ уве́сь дзень пракало́ць дро́вы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

промарширова́ть сов., в разн. знач. прамаршырава́ць;

промарширова́ть весь день прамаршырава́ць уве́сь дзень;

промарширова́ть сто киломе́тров прамаршырава́ць сто кіламе́траў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ На́ўскі: на́ўскі вялікдзень ’чацвер велікоднага тыдня’ (Інстр. II), наўські: Radaūnica albo Nauśki Wielikdzieri ’вясеннія дзяды’ (Пятк. 2), параўн. наські: наські велікдзень ’тс’, іншая назва мёртвых велікдзень (ТС), укр. навський: навський великдень ’вялікдзень мёртвых, паводле народных вераванняў, у чацвер на апошнім тыдні вялікага посту’, рус. маск. навский: паве кий день ’рэлігійны звычай памінання памерлых на магілах на працягу тыдня пасля вялікадня’, чэш. дыял. navski: navskä kost ’цвёрды нараст’, славен. namški: namška kosi (*navbska kostь) ’тс’. Да прасл. *паиь, параўн. ц.-слав. навь ’мярцвяк’, рус. навь, навье ’тс’, укр. навка, мавка ’душа дзяўчынкі, што памерла да хрышчэння’, ст.-чэш. παν ’магілка, пекла, той свет’, unaviti ’забіваць’, чэш. unaviti ’стаміць’, unava ’стомленасць, знямога’, славац. nava ’прыстанак добрых душ’, славен. navje ’душы няхрышчаных дзяцей’, паи ’душа нябожчыка’, балг. мак. нави ’злыя духі, злыдні’, гл. таксама ўниўя: загоніць унаўя ’на той свет, у магілу’ (Мат. Маг.). Дакладныя адпаведнікі: лат. näve ’смерць’, nävet, nävit ’забіць’, літ. ηδνέ ’цярпенне, смерць’, novis ’мучэнне’, novyti ’душыць, знішчаць’, ст.-прус. noms ’тулава, пень’, гоц. naus ’мярцвяк’, ст.-ісл. nar ’мярцвяк, труп’; звязана чаргаваннем галосных з ныць ’марнець, чахнуць’, уныць, унываць ’траціць жыццёвыя сілы’ (гл.), гл. Фасмер, 3, 35; Махэк₂,/391; Бязлай, 2, 216; робяцца спробы звязаць слав. *navъ з і.-е. пай- ’карабель’, якія грунтуюцца на уяўленнях, што шлих на той свет вядзе па рацэ ці праз мора, а таксама на назвах абрадаў, параўн. рус. навской (номской, навский) день, навьи проводы ’летнія дзяды, памінкі; пахаванне’ (Седакова, Балто- славян. этнокультурные и археологические древности: Погребальный обряд. Тез. докл. конф. М., 1985, 73), а таксама рус. навий день ’дзяды’, навья косточка ’цвёрды нарост’, літ. nam‑ kaulis ’тс’ з лат. vėla kauli ’костачка ў ступні, звязаная з пэўнымі павер’ямі’, Ve(u laiks ’памінанне мёртвых’ (Іванаў–Тапароў, Слав. языкозн., М., 1973, 168). Параўн. таксама Талстой, БСИ, 1977, 87; Іванаў-Тапароў, Иссл., 68–69; Кобилянський, Мовознавство, 1980, 1, 46; Буга, Rinkt., II, 503. Гл. навей,.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

напа́дацца сов., разг.

1. (много раз) упа́сть;

2. набе́гаться, нахлопота́ться;

н. за дзень — набе́гаться (нахлопота́ться) за́ день

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наступа́ющий​II прил. (о времени, событии) надыхо́дзячы; (будущий) насту́пны;

наступа́ющий день надыхо́дзячы (насту́пны) дзень;

наступа́ющий год надыхо́дзячы (насту́пны) год.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бо́жий

1. рел. бо́жы, бо́скі;

2. / бо́жья коро́вка зоол. бо́жая каро́ўка;

◊

бо́жий челове́к бо́жы чалаве́к;

дар бо́жий дар бо́жы;

я́сно, как бо́жий день я́сна, як бо́жы дзень;

ка́ждый бо́жий день ко́жны бо́жы дзень;

бо́жья во́ля бо́жая ла́ска, бо́жая во́ля, як бог дасць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пабо́льшаць сов.

1. увели́читься, стать бо́льше; приба́виться;

дзень ~шаў — день увели́чился (приба́вился);

2. стать крупне́е, покрупне́ть;

3. подрасти́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прагандлява́ць сов., в разн. знач. проторгова́ть;

п. уве́сь дзень — проторгова́ть весь день;

п. сто рублёў — проторгова́ть сто рубле́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)