смертано́сны, ‑ая, ‑ае.
Які нясе, выклікае смерць (у 2 знач.). Смертаносны сок. Смертаносныя мікробы. □ [Алаіза] хоча зазірнуць у душу салдата, які пасылаў у натоўп смертаносныя кулі. Арабей. Недзе дождж прайшоў.. — Ды не той — Гаючы, жыватворны, А — атрутны, смертаносны лівень. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чырванафло́цец, ‑флотца, м.
Воінскае званне радавога саставу Ваенна-Марскіх Сіл СССР з 1935 да 1946 г., калі яно было заменена званнем «матрос». Калі б ведалі дзяўчаты. Што за служба ў іхніх хлопцаў, У адважных, слаўных хлопцаў — Маракоў-чырванафлотцаў. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паху́чы, ‑ая, ‑ае.
Які мае моцны прыемны пах; духмяны. Пахучыя яблыкі. Пахучае мыла. □ Конік весела згрызаў маладую пахучую траўку. Колас. Іду, а над крыніцаю Туман бялявы сцелецца, І дыхае аселіца Пахучай медуніцаю. Гілевіч. Ляжаць на пахучай саломе прыемна і ўтульна. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жытнёвы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і жытні (у 1 знач.). А там, у жытнёвым полі, працяглыя мілагучныя жніўныя песні ўпляталіся ў рокат, у гул машынных матораў. Бялевіч. Я ў гэту ноч ліпнёвую Іду сцяжынкай вузкаю, Сцяжынкаю жытнёваю, Зямлёю беларускаю. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́гнуцца, ‑гнуся, ‑гнешся, ‑гнецца; зак.
Прыняць дугападобную форму, утварыць выгіб. Не даходзячы да лукі, выгнуўшыся яшчэ раз каля лесу вельмі прыгожаю дугою, Нёман, забіраў управа. Колас. Залез на дрэва — ўніз ляціш, Бяроза выгнецца дугою. Барадулін. Рэчка выгнулася тут Срэбнаю падковай. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рызманы́, ‑оў; адз. рызман, ‑а, м.
Разм. Падранае, паношанае адзенне; лахманы. У кутку хаціны, на дзярузе, укрытая рознымі рызманамі, ляжала маці. Арабей. Аднекуль з акружэння Прыбіўся бацька к нам. Сху[дзе]лы, учарнелы, Зарослы — не пазнаць, У нейкіх спарахнелых Цывільных рызманах. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сто́льны, ‑ая, ‑ае.
Уст. Сталічны (пра горад). Ці хто здалёк прыбыў, ці зблізку, Які б вас вецер ні прынёс — Вам Камароўку ў стольным Мінску Не абмінуць, бы ўласны лёс. Гілевіч. Жыві ж, красуйся, горад стальны. З руін да славы ўставай. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паві́цца, паўецца; зак.
1. Пачаць віцца. Два дымкі павіліся да столі. Броўка.
2. Уючыся, закрыць сабою. Па сценах хмель павіўся, Заслаў лістотай дом. Гілевіч. // Закруціцца адно за другое. Збажына сёлета такая вырасла, так павілася ды пакруцілася, што камбайны не спраўляліся адны. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыго́ства, ‑а, н.
Прыгажосць, прываблівасць. Дзюбастая птушка хваліла прыгоства свайго жытла на свеце не зусім далікатным голасам. Чорны. І не таму, што ў ім [Вільнюсе] прыгоства многа. Што многа помнікаў далёкіх год, — Мы не сустрэлі там мілей нічога, Чым жыхары цудоўныя яго. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абагну́ць, ‑гну, ‑гнеш, ‑гне; ‑гнём, ‑гняце; зак.
1. Абысці кругом, пайсці ў абход чаго‑н. [Сымон] абагнуў сядзібу пана Між ярыны і жытніх лаў. Колас. Вось яшчэ паўцыферблата Абагнула стрэлка. Гілевіч.
2. Згінаючы што‑н., абкруціць вакол чаго‑н. Абагнуць кавалак дроту вакол слупа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)