падшэ́рхлы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які падшэрх, падсох. Чорная, з адкідным верхам машына ішла па самай сярэдзіне вуліцы, пакідаючы на падшэрхлай гразі глыбокі след. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лю́паць, кам. лю́патэ ’ўпарадкоўвацца’ (Сл. ПЗБ). Няясна. Магчыма, гукапераймальнае. Параўн. рус. пск., цвяр. лю́пать ’шлёпаць па гразі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

цялёпкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Тое, што і цялёпкацца. Чаравікі ў Шуры распаўзліся дазвання: з правага вылез, цялёпкае па гразі ражок чорнай анучы. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тарфяны́ в разн. знач. торфяно́й;

т. масі́ў — торфяно́й масси́в;

~ны́я гра́зі — торфяны́е гря́зи;

~на́я прамысло́васць — торфяна́я промы́шленность

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гразь ж.

1. в разн. знач. грязь;

непрахо́дная г. — непрола́зная грязь;

абрасці́ гра́ззю — обрасти́ гря́зью;

2. только мн., мед. гря́зи;

◊ змяша́ць з гра́ззю — смеша́ть с гря́зью;

абліва́ць гра́ззю — облива́ть гря́зью;

вы́цягнуць з гра́зі — вы́тащить из гря́зи;

як гра́зі — у́йма;

мясі́ць г. — меси́ть грязь;

утапта́ць у г. — втопта́ть в грязь;

не ўда́рыць тва́рам у г. — не уда́рить лицо́м в грязь;

зарасці́ гра́ззю — зарасти́ гря́зью;

па ву́шы ў гра́зі — по́ уши в гря́зи;

з гра́зі не выла́зіць — из гря́зи не вылеза́ть;

нае́лася жа́ба гра́зі — погов. воро́тит ры́ло;

сей у г., бу́дзеш князь — посл. сей в грязь, бу́дешь князь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

жало́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Цыліндрычная пасудзіна, якая прымяняецца пры бурэнні і эксплуатацыі свідравін для падняцця на паверхню вадкасці, пяску і буравой гразі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыб, дыб-ды́б, выкл.

у знач. вык. Ужываецца ў значэнні дзеяслова дыбаць. І [в]от ідуць сабе: сакратар — топ-топ па гразі, а крамнік — дыб-дыб, як певень. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыкулі́т, ‑у, М ‑ліце, м.

Хвароба карэньчыкаў спіннамазгавых нерваў. [Хадося:] У мяне спіна не гнецца, радыкуліт. Навуменка. Тарфяныя гразі выкарыстоўваюцца пры лячэнні такіх хвароб, як рэўматызм, радыкуліт, ішыяс. «Маладосць».

[Новалац. radiculitis, ад лац. radicula — карэньчык.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Адха́яць, адхаіць ’прывесці да прытомнасці, выратаваць’ (Шат., Бір., Нас., Бяльк.), отхайець (КСТ), адхаіць ’паздаравець’ (Яўс.), адхаіваць ’ачышчаць ад гразі’ (БРС) да хаіць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

або́знік, ‑а, м.

Возчык у абозе; вазак, фурман. Абознікі ішлі па гразі вуліцы побач са змучанымі, стомленымі коньмі. Галавач. Абознікі лаяліся і пагражалі шафёрам пугамі. Шамякін. // Разм. Ваеннаслужачы абозу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)