гняздзе́чка, ‑а, н.

Памянш.-ласк. да гняздо (у 1 знач.). Якая птушка, такое і гняздзечка. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сычы́ны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сыча (у 1 знач.), які належыць яму. Сычынае гняздо.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падстрэ́шны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца, размешчаны пад страхою. Ластаўчына гняздо было ў самым гумне, на падстрэшнай перакладзіне. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наси́женный в разн. знач. насе́джаны;

наси́женное яйцо́ насе́джанае яйцо́;

наси́женное ме́сто (гнездо́) насе́джанае ме́сца (гняздо́);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

звіць, саўю, саўеш, саўе; саўём, саўяце; зак., што.

1. Скручваючы, уючы пасмы, ніці, вырабіць што‑н. Звіць вяроўку. □ На такой гаспадарцы, як наша, зімой работы няшмат. Дроў прывезці, звіць пастронкі ці лейцы, лапці падшыць, даць каню і карове — і ўсё. Брыль. // Зрабіць, сплятаючы што‑н. Звіць вянок з кветак. // Зляпіць, збудаваць гняздо (пра птушак). Пад дахам нашага дома, у вузенькай шчыліне франтона, вераб’іная пара звіла сабе гняздо. Гарбук.

2. Зматаць у клубок; наматаць на што‑н. Звіць ніткі ў клубок.

3. Матаючы, зняць з чаго‑н.; разматаць. Звіць ніткі са шпулькі. Звіць пражу з матавіла.

•••

Звіць (сабе) гняздо — а) завесці сям’ю; уладкаваць жыццё. Часам думаю такое: Мо звіла гняздо ты з кім Пад вясковаю страхою Ці пад дахам гарадскім... Кусянкоў; б) пасяліцца, прыжыцца дзе‑н. Каліну перанеслі ў кабінет дырэктара, дзе паспеў ужо звіць сабе гняздо камендант, і палажылі на мяккую канапу. Няхай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саро́ка, -і, ДМ -ро́цы, мн. -і, -ро́к, ж.

1. Птушка сямейства крумкачовых з доўгім хвастом і чорным з белым апярэннем.

2. перан. Пра балбатлівага, шумнага чалавека.

◊

Сарока на хвасце прынесла — пра навіну, весткі, атрыманая невядома адкуль (жарт., іран.).

|| прым. саро́чы, -ая, -ае і саро́чын, -а.

Сарочына гняздо.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саві́ны в разн. знач. сови́ный;

~нае гняздо́ — сови́ное гнездо́;

~ныя во́чы — сови́ные глаза́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

віць, ую́, уе́ш, уе́; уём, уяце́, ую́ць; віў, віла́, віло́; ві; ві́ты; незак., што.

Вырабляць, скручваючы, сплятаючы або плетучы.

В. вяроўкі.

В. вянкі.

В. гняздо.

◊

З ветру вяроўкі віць (разм., неадабр.) — гаварыць што-н. беспадстаўнае, выдумляць.

|| зак. звіць, саўю́, саўе́ш, саўе́; саўём, саўяце́, саўю́ць; звіў, звіла́, звіло́; зві; звіты.

|| наз. віццё, -я́, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

угняздзі́цца, -язджу́ся, -е́здзішся, -е́здзіцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Звіць сабе гняздо (пра птушак).

2. Зручна размясціцца, асталявацца дзе-н., звычайна на невялікай прасторы (разм.).

У. на печы.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Моцна ўкараніцца дзе-н., у чым-н. (пра абстрактныя паняцці).

Угняздзілася такая думка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

іх,

1. гл. яны.

2. У значэнні прыналежнага займенніка: які належыць ім; іхні. Шчабечуць песню сваю мітуслівыя ластаўкі: над акном іх гняздо. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)