после́дствие ср. вы́нік, -ку м.;
◊
оста́вить без после́дствий пакі́нуць без вы́нікаў;
чрева́тый после́дствиями які́ (што) то́іць у сабе́ небяспе́ку.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парала́кс, ‑а, м.
Спец.
1. Уяўнае змяненне становішча прадмета як вынік перамяшчэння вока назіральніка.
2. У астраноміі — вугал, які вымярае ўяўнае зрушэнне свяціла пры перамяшчэнні назіральніка з аднаго пункта прасторы ў другі. Гадавыя паралаксы планет.
[Грэч. parállaxis — адхіленне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кане́чны, -ая, -ае.
1. Які мае канец, мяжу (у прасторы і часе); проціл. бесканечны.
Канечная велічыня (у матэматыцы — велічыня, што змяняецца ў пэўных межах, не роўная ні нулю, ні бесканечнасці).
2. Тое, што і канцавы.
К. прыпынак.
3. Тое, што і канчатковы (у 2 знач.).
К. вынік.
К. прадукт.
|| наз. кане́чнасць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спо́рны, -ая, -ае.
1. Пра дзейнасць, працу: хуткі і паспяховы.
Спорная праца.
2. Пра дождж: які хутка пакрывае або змочвае зямлю.
С. дождж.
3. Які пры малых затратах дае найлепшы вынік; выгадны ў гаспадарчых адносінах.
Спорныя крупы.
Спорная пшаніца.
4. Пра почырк: з вузкімі, дробнымі, блізка размешчанымі літарамі і невялікімі прамежкамі паміж словамі.
|| наз. спо́рнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спусташэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. спусташаць — спустошыць. // Вынік гэтага дзеяння. Там, на вакзале, узбуджаная сустрэчай моладзь неяк не заўважала руін і спусташэнняў. Асіпенка.
2. Тое, што і спустошанасць. [Галя] стаяла ў нейкім душэўным спусташэнні. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самастрахо́ўшчык, ‑а, м.
Разм. Той, хто праяўляе празмерную асцярожнасць у чым‑н., каб застрахаваць сваю асобу ад адказнасці за непажаданы вынік. [Гарлахвацкі:] Каб я быў такі самастрахоўшчык, як іншыя, дык мог бы прапанаваць вам [Чарнавусу] падаць заяву аб уходзе. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праду́кт, ‑у, М ‑кце, м.
1. Тое, што атрымліваецца ў выніку працы чалавека. У гэтай будыніне хаваліся галоўныя калгасныя прадукты: зерне, бульба і гародніна. Колас. // Вынік якой‑н. дзейнасці, вынік чаго‑н. Матэрыялам літаратурнага вобраза з’яўляецца слова, г. зн. прадукт чалавечай гісторыі. У. Калеснік.
2. Рэч, атрыманая з чаго‑н. або патрэбная для атрымання чаго‑н. Прадукты хімічнай перапрацоўкі дрэва.
3. звычайна мн. (праду́кты, ‑аў). Харчовыя прыпасы. На партах у мяшках былі прадукты: мяса, кансервы, сухары. Шамякін.
•••
Сукупны грамадскі прадукт — усе матэрыяльныя даброты, створаныя грамадствам за пэўны перыяд (звычайна за год).
[Ад лац. productus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дасягне́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. дасягнуць (у 4 знач.).
2. Станоўчы вынік працы, дзейнасці; здабытак, поспех. [Сухадольскі:] Не ўсякае дасягненне можна адразу ў вытворчасці выкарыстаць. Крапіва. [Горкі] выказаў думку пра неабходнасць выдання часопіса, які паказваў бы дасягненні нашай сацыялістычнай краіны. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адка́з¹, -у, м.
1. Выказванне, паведамленне, выкліканыя пытаннем.
Атрымаць а. на пісьмо.
Грунтоўны а. вучня на пытанне.
2. Рэакцыя, водгук.
А. жывога арганізма на раздражненне.
3. Водгук на што-н.; выкліканыя чым-н. дзеянні, учынкі.
У а. на страляніну танк рушыў наперад.
4. Вынік рашэння матэматычнай задачы.
Атрымаць правільны а.
5. Тое, што і адказнасць.
За мір мы ўсе а. нясём.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
камаса́цыя, ‑і, ж.
Гіст. Аб’яднаяне некалькіх дробных зямельных надзелаў сялян у адно цэлае з мэтай ліквідацыі цераспалосіцы. На гэтай роўнядзі сям-там тырчалі, як дулі на талерцы, хутары, каторыя яшчэ з часоў сталыпіншчыны, а каторыя — вынік камасацыі. Сабаленка. Пачалася камасацыя, перадзел зямлі. Дуброўскі.
[Ням. Kommassation.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)