прыга́на, ‑ы, ж.
Абл. Які‑н. недахоп; загана. Абы прыгана — усё на Сцяпана. Прымаўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ро́вар, ‑а, м.
Абл. Веласіпед. Прывёз хлапец на ровары Курэй і мёду збан. Барадулін.
[Англ. rower.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сасла́блы, ‑ая, ‑ае.
Абл. Саслабелы. Уздыхае Ігнат. Занядужаў зусім. Не трымаюць саслаблыя ногі. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сле́пкасць, ‑і, ж.
Абл. Уласцівасць слепкага; асляпляльнасць. Неба — напружанае, бясконцае — трымціць пякельнай слепкасцю. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сторч, прысл.
Абл. Старчма, галавою ўніз. [Галіна] ўламалася пад .. [дзедам], і ён паляцеў сторч галавою. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цапля́к, ‑а, м.
Абл. Лядзяк. Вясенні промень стрэхі лашчыць, І слёзна плачуць цаплякі. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шумава́ць, ‑муе; незак.
Абл. Пеніцца. Паток .. выбіваецца напаверх .. [між] скальнага грунту, кіпіць і шумуе. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Атра́ха, атряха ’неахайны чалавек’ (Бяльк., Юрч.), атряшына ’тс’ (Юрч.). Рус. дыял. отряха, адтряха ’тс’, отряха ’той, хто атрахаецца’, укр. абл. отряха ’пястун’, отрях ’неахайны чалавек’. Параўн. рус. неряха ’тс’. Утворана з суфіксам ‑ха ад дзеяслова з коранем *ręd‑ (*otręditi sę?) ці бязафіксным спосабам ад дзеяслова *otręsti, *otręxati sę; у апошнім выпадку не звязана з рус. неряха.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зе́кры ’вочы’ абл. (ТСБМ), тураў. зе́кра ’пашча (у рыбы)’, ’губы’. Ст.-рус. зекрый ’блакітнавокі’ (XIII–XV стст.), изекрый (XV ст.) ’блакітны, блакітнавокі’. Параўн. зікраты, зіґраты, зеґраты ’вірлавокі’, зэ́ґры ’вочы’ (Сл. паўн.-зах.). Укр. уст. дыял. зі́кри ’касыя вочы’ (Жэлях.), зікратий ’белавокі’ (Грынч.). Аднясенне да кораня зірк, зрок (гл.) з метатэзай выклікае пэўныя цяжкасці (Фасмер, 2, 92, 94). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вылётны, ‑ая, ‑ае.
Абл. Які праходзіць навылёт, навылётны. Вылётнай ранейшай мяжы пад.. [дзічкаю] не было. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)