Verbum

пралажы́ць, -ажу́, -о́жыш, -о́жыць; -о́жаны; зак., што.

Тое, што і пракласці.

П. дарогу праз лес.

◊

Пралажыць (пракласці) сабе дарогу — пераадольваючы цяжкасці, дасягнуць чаго-н.

|| незак. праклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і пракла́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. праклада́нне, -я, н., пракла́дванне, -я, н. і пракла́дка, -і, ДМ -дцы, ж.

нязме́нны, -ая, -ае.

1. Такі, які не змяняецца, не можа быць зменены; пастаянны.

Нязменныя прынцыпы.

2. Заўсёдны, звычайны для каго-, чаго-н.; заўсёды аднолькавы.

Н. капялюш.

3. Такі, якога не зменьваюць.

Н. старшыня.

4. У граматыцы: часціны мовы, якія не маюць форм скланення і спражэння.

|| наз. нязме́ннасць, -і, ж.

о́рган, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Частка арганізма, якая мае пэўную будову і спецыяльнае прызначэнне.

О. зроку.

Унутраныя органы.

2. перан., чаго. Сродак, зброя.

Друк — актыўны о. прапаганды.

3. Дзяржаўная ці грамадская ўстанова, арганізацыя.

Мясцовыя органы.

О. аховы здароўя.

4. Друкаванае выданне, што належыць якой-н. установе.

пад’е́зд, -у/-а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. -у, гл. пад’ехаць.

2. -а. Месца, па якім пад’язджаюць да чаго-н.

П. да ракі.

3. -а. Уваход у будынак.

Парадны п.

|| прым. пад’язны́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.) і пад’е́зны, -ая, -ае (да 3 знач.).

падкапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. што. Раскапаць зямлю знізу пад чым-н.

П. слуп.

2. што і чаго. Накапаць, выкапаць у дадатак (разм.).

П. бульбы на вячэру.

|| незак. падко́пваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. падко́п, -у, м., падко́пванне, -я, н. і падко́пка, -і, ДМ -пцы, ж.

падко́ва, -ы, мн. -ы, -ко́ў, ж.

1. Жалезная тоўстая дугападобная пласціна, якая прыбіваецца да конскага капыта для засцярогі ад пашкоджання і слізгацення.

2. Наогул — усякі прадмет або размяшчэнне чаго-н. у такой форме.

|| памянш. падко́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -ко́вак, ж.

|| прым. падко́ўны, -ая, -ае.

Падкоўнае жалеза.

пазасо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Засунуць, усунуць куды-н. усё, многае; зачыніць унутр чаго-н. усё, многае (разм.).

П. за пояс сякеры.

П. шуфляды ў стол.

2. Зачыніць на засаўку ўсё, многае (разм.).

П. дзверы.

3. Падзець невядома куды ўсё, многае.

Куды пазасоўвалі мае пальчаткі?

пазастаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.

1. што. Заняць паверхню чаго-н. нейкай колькасцю якіх-н. прадметаў.

П. пакоі мэбляй.

2. каго-што. Закрыць, загарадзіць усё, многае ці ўсіх, многіх чым-н. пастаўленым.

П. дзверы шафамі.

3. што. Паставіць усё, многае за што-н.

П. кнігі за шкло.

валачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; вало́к, -лакла́, -лакло́; валачы́; -ло́чаны; незак., каго-што.

1. Цягнуць волакам, не адрываючы ад паверхні чаго-н.

В. мех з бульбай.

2. Несці, везці што-н. цяжкае, з цяжкасцю.

В. вязанку сена.

3. што. Красці (разм.).

Валаклі з гаспадаркі ўсё, што маглі.

вы́калаць, -лю, -леш, -ле; -лі; -латы і -ланы; зак., што.

1. Праткнуць чым-н. вострым.

В. вока.

2. Зрабіць узор, малюнак і пад., праколваючы чым-н. вострым.

В. татуіроўку.

3. Высечы з сярэдзіны чаго-н. вострым.

В. кусок лёду.

◊

Хоць вока выкалі — вельмі цёмна.

|| незак. выко́лваць, -аю, -аеш, -ае.