Verbum

надпіса́ць, -пішу́, -пі́шаш, -пі́ша; -пішы́; -пі́саны; зак., што.

1. Зрабіць на чым-н. надпіс.

Н. канверт.

Н. кнігу.

2. Змясціць надпіс зверху чаго-н. напісанага, намаляванага.

Н. над радком.

|| незак. надпі́сваць, -аю, -аеш, -ае; наз. надпі́сванне, -я, н.

|| наз. надпі́ска, -і, ДМ -пісцы, мн. -і, -сак, ж.

разгрэ́бці, -грабу́, -грабе́ш, -грабе́; -грабём, -грабяце́, -грабу́ць; разгро́б, -грэ́бла і -грабла́, -грэ́бла і -грабло́; -грабі́; -грэ́бены; зак., што.

Адгрэбці ў розныя бакі, раскідаць што-н. сыпкае, рыхлае; расчысціць ад чаго-н. сыпкага, рыхлага і пад.

Р. сена.

Р. кучу снегу.

|| незак. разграба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. разграба́нне, -я, н.

распача́ць, -чну́, -чне́ш, -чне́; -чнём, -чняце́, -чну́ць; -ча́ў, -чала́, -ло́; -чні́; -ча́ты; зак., што.

1. Акгыўна прыступіць да ажыццяўлення чаго-н.; узяцца за якую-н. справу.

Р. будаўніцтва.

2. Пачаць карыстацца чым-н., ужываць што-н.

Р. каробку цукерак.

|| незак. распачына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. распачына́нне, -я, н.

рэалі́зм, -у, м.

1. Кірунак у мастацтве, які ставіць мэтай праўдзівае адлюстраванне рэчаіснасці ў яе тыповых рысах.

Крытычны р.

Р.

Якуба Коласа.

2. Яснае і цвярозае разуменне рэчаіснасці пры ажыццяўленні чаго-н.

Палітычны р.

|| прым. рэалісты́чны, -ая, -ае.

Рэалістычнае мастацтва.

Р. кірунак у літаратуры.

Р. погляд на жыццё.

рэвізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак.

1. каго-што. Зрабіць (рабіць) рэвізію (у 1 знач.) каго-, чаго-н.

Р. магазін.

2. што. Падвергнуць (падвяргаць) рэвізіі (у 2 знач.; кніжн.).

Р. чые-н. погляды, вучэнне.

|| зак. таксама абрэвізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны (да 1 знач.).

валачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; вало́к, -лакла́, -лакло́; валачы́; -ло́чаны; незак., каго-што.

1. Цягнуць волакам, не адрываючы ад паверхні чаго-н.

В. мех з бульбай.

2. Несці, везці што-н. цяжкае, з цяжкасцю.

В. вязанку сена.

3. што. Красці (разм.).

Валаклі з гаспадаркі ўсё, што маглі.

вы́калаць, -лю, -леш, -ле; -лі; -латы і -ланы; зак., што.

1. Праткнуць чым-н. вострым.

В. вока.

2. Зрабіць узор, малюнак і пад., праколваючы чым-н. вострым.

В. татуіроўку.

3. Высечы з сярэдзіны чаго-н. вострым.

В. кусок лёду.

◊

Хоць вока выкалі — вельмі цёмна.

|| незак. выко́лваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́раб, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. вырабіць.

2. Якасны бок апрацоўкі чаго-н.

Медная ручка адмысловага вырабу.

3. Спосаб, від вытворчасці прадукцыі.

Ручны в. скур.

Рэчы хатняга вырабу.

4. пераважна мн. Вырабленыя рэчы, прадукт працы.

Металічныя вырабы.

◊

Аўчынка вырабу не варта (прымаўка) — справа, не вартая турбот.

пралажы́ць, -ажу́, -о́жыш, -о́жыць; -о́жаны; зак., што.

Тое, што і пракласці.

П. дарогу праз лес.

◊

Пралажыць (пракласці) сабе дарогу — пераадольваючы цяжкасці, дасягнуць чаго-н.

|| незак. праклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і пракла́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. праклада́нне, -я, н., пракла́дванне, -я, н. і пракла́дка, -і, ДМ -дцы, ж.

прачы́сціць, -ы́шчу, -ы́сціш, -ы́сціць; -ы́шчаны; зак., што.

1. Вычысціць унутранасць чаго-н.

П. канал ствала.

П. лес.

2. Правесці некаторы час, ачышчаючы што-н.

|| незак. прачышча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).

|| наз. прачы́стка, -і, ДМ -тцы, ж. (да 1 знач.) і прачышчэ́нне, -я, н. (да 1 знач.).