Verbum

расцвісці́, -цвіту́, -цвіце́ш, -цвіце́; -цвіцём, -цвіцяце́, -цвіту́ць; расцві́ў, -віла́, -ло́; -цвіці́; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыцца цветам, кветкамі; распусціцца.

Расцвілі вішні.

2. перан. Дасягнуць росквіту фізічных і духоўных сіл.

Дзяўчына расцвіла.

3. перан. Дасягнуць высокага развіцця, працвітання.

Талент пісьменніка расцвіў.

|| незак. расцвіта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расцвіта́нне, -я, н. і ро́сквіт, -у, м.

раўнава́га, -і, ДМ -ва́зе, ж.

1. Стан спакою, у якім знаходзіцца цела пад уздзеяннем роўных, процілегла накіраваных сіл.

Устойлівая р.

2. Устойлівае становішча, устойлівасць.

Страціць раўнавагу.

3. перан. Устойлівыя суадносіны паміж чым-н.

Экалагічная р.

4. перан. Стан спакою, ураўнаважанасці, нармальны стан духоўнага і маральнага жыцця.

Вывесці з раўнавагі.

|| прым. раўнава́жны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

абляпі́ць, -ляплю́, -ле́піш, -ле́піць; -ле́плены; зак., каго-што.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Прыстаць, прыліпнуць з усіх бакоў да каго-, чаго-н.; пакрыць усю паверхню.

Гліна абляпіла чаравікі.

Мурашкі абляпілі цукар (перан.: населі кругом).

2. Наклейваючы, пакрыць чым-н.

А. сцены афішамі.

3. перан. Акружыць.

Дзеці абляпілі сані з усіх бакоў.

|| незак. абле́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

абудзі́ць, абуджу́, абу́дзіш, абу́дзіць; абу́джаны; зак.

1. каго-што. Перапыніць чый-н. сон; прымусіць ачнуцца.

Шум абудзіў жанчыну.

2. перан., што. Парушыць спакой, напоўніць гукамі, галасамі, вярнуць да жыцця, дзейнасці, вывесці са стану спакою.

Гоман абудзіў вуліцу.

3. перан., што. Выклікаць якія-н. пачуцці, уласцівасці, якасці.

А. фантазію дзяцей.

|| незак. абуджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абуджэ́нне, -я, н.

аглушы́ць, аглушу́, аглу́шыш, аглу́шыць; аглу́шаны; зак., каго-што.

1. гл. глушыць.

2. Моцным гукам, шумам пазбавіць слыху або яснасці слыху.

А. выбухам.

3. перан. Напоўніць аглушальнымі гукамі (паветра, прастору).

4. Моцна ўдарыць па галаве; ударам давесці да непрытомнасці (разм.).

5. перан. Чым-н. нечаканым моцна ўразіць, ашаламіць.

А. навінамі.

|| незак. аглу́шваць, -аю, -аеш і аглуша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

спатыкну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Зачапіўшыся за што-н. на бягу ці ідучы, страціць раўнавагу.

С. аб камень.

2. перан. Спыніць якое-н. дзеянне, перастаць рабіць што-н., натрапіўшы на перашкоды, цяжкасці (разм.).

Толькі б не с., чытаючы верш па памяці.

3. перан. Зрабіць памылку ў жыцці (разм.).

Быў выпадак, і я спатыкнуўся.

сярдзі́ты, -ая, -ае.

1. Схільны сердаваць, злавацца; злосны.

Сярдзітая суседка.

2. Які выражае раздражненне, злуецца на каго-, што-н.

С. позірк.

С. на жонку.

3. перан. Які моцна дзейнічае (пра алкаголь, табаку, гарчыцу і пад.).

Сярдзітая гарчыца.

С. перац.

4. перан. Вельмі моцны (пра мароз, вецер і пад.; разм.).

С. мароз.

|| наз. сярдзі́тасць, -і, ж. (да 2 знач.).

уваскрэ́сіць, -э́шу, -э́сіш, -э́сіць; -э́шаны; зак.

1. каго-што. У рэлігійных уяўленнях: вярнуць да жыцця таго, хто памёр; ажывіць.

2. перан., каго (што). Аднавіць чые-н. сілы, бадзёрасць, ажывіць.

Спорт уваскрэсіў ранейшую сілу і спрыт.

3. перан., каго-што. Аднавіць у памяці што-н. страчанае, забытае.

У. вобраз у памяці.

|| незак. уваскраша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. уваскрашэ́нне, -я, н.

узарва́цца, -ву́ся, -ве́шся, -ве́цца; -вёмся, -вяце́ся, -ву́цца; -ві́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разбурыцца ад узрыву.

Граната ўзарвалася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Парушыцца (пра цішыню і пад.).

Цішыня ўзарвалася.

Зала ўзарвалася ад апладысментаў.

3. перан. Не стрымаць свайго абурэння, вельмі раззлавацца (разм.).

Ён цярпеў-цярпеў і ўзарваўся.

|| незак. узрыва́цца, -а́юся, -ае́шся, -а́ецца.

уляпі́ць, уляплю́, уле́піш, уле́піць; уле́плены; зак.

1. што ў што. Лепячы, уставіць.

У. мазаіку ў сцяну.

2. перан., што і каму. Моцна ўдарыць, выцяць каго-н. (разм.).

У. яму снежкай.

У. у вуха.

3. перан., што. Прычыніць, зрабіць што-н. (замяняе дзеясловы даць, паставіць і пад.; разм.).

У. вымову.

У. вучню двойку.

|| незак. уле́пліваць, -аю, -аеш, -ае.