Кісет ’капшук’ (ТСБМ, Касп., Мядзв., Гарэц., Бяльк.). Укр. кисет < рус. кисет ’тс’. Рус. кисет створана на аснове киса, але словаўтварэнне незразумелае (Шанскі, 2, 8, 136; ЕСУМ, 2, 437).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нава́жыцца, ‑важуся, ‑важышся, ‑важыцца; зак., з інф.
Намерыцца нешта зрабіць. Камендант наважыўся ўласнаручна адабраць сцягі і стаў праціскацца праз натоўп. Пестрак. Усе бачаць, як бусел наважыўся быў ужо сесці на гняздо, але раптам узляцеў угору і доўга лятаў. Лынькоў. // Рашыцца, адважыцца на што‑н. Карызна прыехаў з пэўным рашучым намерам: ён наважыўся, нарэшце, пагаварыць начыста з Рачкоўскім, адкрыць яму ўсе свае сумненні. Зарэцкі. Цымончык перасунуў трохі ногі, адклаў убок беражліва шапку, .. але казаць не наважыўся. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няўпэ́ўнены, ‑ая, ‑ае.
1. Які сумняваецца ў правільнасці чаго‑н., пазбаўлены веры, упэўненасці. Часам бывае так: быў чалавек няўпэўнены ў якой-небудзь справе, не верыў у яе поспех. І раптам убачыў, што справа дае пэўную карысць. І тады гэты чалавек робіцца самым заўзятым яе прыхільнікам. Зуб.
2. Які выказвае нерашучасць, адсутнасць цвёрдасці. Стук быў ціхі, няўпэўнены, але ён скалануў... Лёдзю. Карпаў. Голас падаўся нясмелы, няўпэўнены, але яго раптам многія падтрымалі, бо ён, відаць, быў тут да месца. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прызва́нне, ‑я, н.
Унутраная цяга і здольнасць да якой‑н. справы, прафесіі. Але прызванне Максімкі было не ў гэтым. Музыкай ён займаўся толькі ў час адпачынку, а больш за ўсё яму хацелася будаваць. Гурскі. З фельчарскімі абавязкамі вы спраўляецеся някепска, але мне здаецца, што па прызванню вы ўсё ж не медык. Арабей. Арганізоўваць, камандаваць — гэта .. [Сцёпкава] прызванне, яго стыхія. Жычка. // Прызначэнне. — Знаеце, што я вам скажу, Міцкевіч? — узрушана прамовіў Кудрынскі. — Беларускі верш — вось ваша сапраўднае прызванне! С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́клапатаць, ‑пачу, ‑пачаш, ‑пача; заг. выклапачы; зак., што.
Дасягнуць чаго‑н., здабыць што‑н. клопатамі. Выклапатаць дазвол, пенсію. □ [Таццяна:] — Няхай сабе і малапісьменная, але ж выклапатала.. праз тую ж самую рэдакцыю палёгкі суседцы. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ванітава́ць, ‑туе; безас. незак.
Разм.
1. Пра стан моташнасці, рвоты. [Алеся] ванітавала, але ён перамагаў гэта і піў датуль, пакуль пляшка не апусцела. Чарнышэвіч.
2. перан. Разм. Пра пачуццё агіды да каго‑, чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бато́г, батага, м.; мн. батагі, ‑оў.
Уст. Палка, якая даўней прымянялася для цялеснай кары. Лёс аднолькава нас адзначаў, Але Муж — не той, хто не знаў батагоў, А той, хто пад імі маўчаў. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абурэ́нне, ‑я, н.
Вельмі моцнае незадавальненне, гнеў. Поўныя гневу і абурэння, яны [творы] былі накіраваны супраць несправядлівасці самадзяржаўна-памешчыцкага ладу. Казека. [Віка].. не цярпела інтэнданта; але па строгаму абавязку не магла выказаць свайго абурэння. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́штурхнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.
Штуршком, напорам прымусіць выйсці; выдаліць; выпхнуць. Выштурхнуць з пакоя. Хвалі выштурхнулі лодку на бераг, а [Маша] паспрабавала схавацца за жанчын, але яе ветліва выштурхнулі на сярэдзіну. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гало́пам, прысл.
1. Хуткім алюрам; наўскач. Афіцэр сеў і пагнаў галопам, але ў каня моцна заквактала селязёнка, і коннік перавёў яго на шаг. Карпюк. Бягуць, галопам імчаць коні. Бядуля.
2. перан. Вельмі хутка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)