Verbum

ружо́вы, -ая, -ае.

1. Светла-чырвоны.

Р. колер.

Ружовыя шчокі (румяныя). Ружовая кофта.

2. перан. Нічым не азмрочаны, радасны, светлы (разм.).

Ружовыя мары.

3. Ружовае дрэва — драўніна некаторых трапічных дрэў, афарбаваная ў ружовы колер.

◊

Праз ружовыя акуляры глядзець на каго-што (неадабр.) — уяўляць усё ў прыемным выглядзе, глядзець на ўсё жыццярадасна, не заўважаючы дрэннага.

У ружовым святле бачыць каго-што — тое, што і праз ружовыя акуляры глядзець.

|| наз. ружо́васць, -і, ж. (да 1 знач.).

рыча́г, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Устройства, якое мае пункт апоры і служыць для ўраўнаважвання болынай сілы пры дапамозе меншай, а таксама для выканання якой-н. работы.

Падважыць груз рычагом.

Р. скорасці.

Рычагі кіравання (таксама перан.).

2. перан. Сродак, якім можна паўздзейнічаць на каго-, што-н., прывесці каго-, што-н. у рух.

Пісьменнасць — р. культуры.

|| памянш. рычажо́к, -жка́, мн. -жкі́, -жко́ў, м. (да 1 знач.).

|| прым. рыча́жны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Р. механізм.

сці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак.

1. Ціскам зменшыць аб’ём чаго-н., шчыльна злучыць што-н.

С. пружыну.

2. каго-што. Моцна ахапіць каго-, што-н.; здушыць.

С. у абдымках.

С. у чарзе.

3. Здушыць, сцясніць (горла, грудзі).

Спазмы сціснулі горла.

4. перан. Выклікаць адчуванне болю, цяжару (на душы, у сэрцы).

Боль сціснуў сэрца.

5. што. Шчыльна злучыўшы, прыціснуць адно да аднаго.

С. зубы.

|| незак. сціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. сціска́нне, -я, н.

уварва́ць, -ву́, -ве́ш, -ве́; -вём, -вяце́, -ву́ць; -ві́; -ва́ны; зак.

1. што і чаго. Хуткім рухам вырваць невялікую частку чаго-н.

У. жменю сена.

У. грошай (перан.). У. часу для размовы (перан.: выкраіць).

2. што і чаго. Прымусіць каго-н. патраціць час, энергію, сілы і пад. (разм.).

Колькі ён мне здароўя ўварваў!

3. каго і без дап. Укусіць.

Сабака ўварваў за нагу.

|| незак. урыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.).

шавялі́ць, -вялю́, -ве́ліш, -ве́ліць; незак.

1. каго-што. Злёгку прыводзіць у рух, кратаць.

Вецер шавяліў лісце.

2. перан., каго-што. Прымушаць да дзейнасці, працы, выводзіць са стану вяласці, абыякавасці да навакольнага.

Вас не шавялі, дык самі не здагадаецеся нічога зрабіць.

Нішто не шавеліць яе душу.

3. чым. Злёгку рухаць.

Ш. пальцамі.

◊

Шавяліць мазгамі — думаць.

|| зак. пашавялі́ць, -вялю́, -ве́ліш, -ве́ліць.

|| аднакр. шавяльну́ць, -вяльну́, -вяльне́ш, -вяльне́; -вяльнём, -вельняце́, -вяльну́ць; -вяльні́.

|| наз. шавяле́нне, -я, н.

любава́цца, -бу́юся, -бу́ешся, -бу́ецца; -бу́йся; незак.

Разглядаць каго-, што-н. з задавальненнем; адчуваць захапленне кім-, чым-н.

Л. прыродай.

Л. прыгажосцю артысткі.

|| зак. палюбава́цца, -бу́юся, -бу́ешся, -бу́ецца; -бу́йся.

|| наз. любава́нне, -я, н.

лячы́ць, лячу́, ле́чыш, ле́чыць; ле́чаны; незак., каго-што.

Прымяняць медыцынскія сродкі для спынення якой-н. хваробы, імкнуцца паправіць здароўе.

Л. сухоты.

Л. хворага.

|| звар. лячы́цца, лячу́ся, ле́чышся, ле́чыцца.

|| наз. лячэ́нне, -я, н.

марнава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; незак.

1. што. Траціць без карысці, марнатравіць.

М. час.

2. каго. Мучыць, стамляць.

М. людзей.

|| зак. змарнава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны.

|| наз. марнава́нне, -я, н.

масі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., каго-што (спец.).

Сканцэнтраваць (канцэнтраваць) у адным месцы (войскі, авіяцыю, артылерыйскі агонь і пад.).

М. артылерыю.

|| наз. масіро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж.

наве́двальнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Той, хто прыходзіць куды-н. з якой-н. мэтай, наведвае каго-, што-н.

Пастаянны н. бібліятэкі.

|| ж. наве́двальніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. наве́двальніцкі, -ая, -ае.