Verbum

калары́т, ‑у, М ‑рыце, м.

1. Спалучэнне фарбаў, колераў, якое стварае пэўнае адзінства ў карціне, каляровай гравюры, мазаіцы і пад. Светлы каларыт.

2. перан. Сукупнасць характэрных рыс, своеасаблівасць чаго‑н. Каларыт часу. Нацыянальны каларыт.

[Іт. colorito ад лац. color — колер.]

калма́ціцца, ‑ціцца; незак.

1. Станавіцца калматым; кудлаціцца, касмаціцца. Чорныя валасы .. [Йонаса] калмаціліся на ветры. Броўка. // Мець выгляд чаго‑н. калматага, здавацца калматым. Падпяразаная суконная жакетка калмацілася ўнізе сваёю няроўнаю абарванасцю. Чорны.

2. Зал. да калмаціць.

кара́кулі, ‑куль; адз. каракуля, ‑і, ж.

Неразборлівыя, няўмела або нядбайна напісаныя літары. Дзіцячыя каракулі. □ Зоя часта круцілася і штурхалася, ад чаго ў Галі з-пад пяра выскаквалі не літары, а нейкія смешныя каракулі. Якімовіч.

[Ад цюрк. кара — чорны і кол — рука, почырк.]

гвардзе́ец, ‑дзейца, м.

Ваенны, які служыць у гвардыі. Мужна біліся нашы гвардзейцы, але танкі [ворага] рваліся наперад. Гурскі. // перан.; чаго. Звычайна пра перадавіка вытворчасці. Радуюць самі людзі, якіх сёння па праву называюць гвардзейцамі пяцігодкі. «Звязда».

генера́тар, ‑а, м.

1. Машына для ператварэння розных відаў энергіі (механічнай, хімічнай, цеплавой, светлавой) у электрычную. Сінхронны генератар.

2. Назва розных апаратаў, прызначаных для вытворчасці чаго‑н. Генератар сігналаў.

3. Тое, што і газагенератар.

[Лац. generator.]

дакуры́ць, ‑куру, ‑курыш, ‑курыць; зак., што.

Скончыць курэнне чаго‑н.; скурыць да канца. Дакурыць папяросу. □ Сцёпка дакурыў люльку, выбіў з яе попел, схаваў за пазуху і толькі тады падаўся памаленьку ў панскія пакоі. Якімовіч.

здзяўбці́, ‑бу, ‑беш, ‑бе; здзяўбём, здзеўбяце; пр. здзёўб, здзяўбла, ‑ло; зак., што.

1. Клюючы, з’есці. Кураняты здзяўблі тварог. Куры здзяўблі ячмень.

2. Клюючы, зрабіць ямкі, адтулшы на паверхні чаго‑н.; пакляваць. Здзяўбці агурок нажом.

зені́т, ‑у, М ‑ніце, м.

1. Найвышэйшы пункт неба над галавой наглядальніка. Сонца стаяла ў зеніце, і яго праменн[е] падал[а] проста на .. галовы. Шамякін.

2. перан. Вышэйшая ступень, вяршыня развіцця чаго‑н. Зеніт славы.

[Фр. zénith з араб.]

зні́шчыцца, ‑чыцца; зак.

Трапіўшы пад згубнае ўздзеянне каго‑, чаго‑н., спыніць сваё існаванне; знікнуць, загінуць. [Бамбардзіроўкай] накрывалася зямля крок за крокам. Так няйначай павінна была знішчыцца артылерыя, што спыніла тут увесь рух на ўсход. Чорны.

габары́т, ‑у, М ‑рыце, м.

Гранічныя знешнія абрысы прадметаў (збудаванняў, машын, станкоў і пад.); аб’ём, велічыня чаго‑н. Габарыт кантэйнера. Габарыты вагонаў. // Адлегласць ад рэйкавага шляху да лініі будынкаў, якая забяспечвае свабодны праход поезда.

[Фр. gabarit.]