прычапі́цца, ‑чаплюся, ‑чэпішся, ‑чапіцца; зак.
1. Зачапіўшыся, прымацавацца, прыстаць да чаго‑н. Да вопраткі прычапіліся ваўчкі. // перан. Разм. Перадацца каму‑н., прыстаць да каго‑н. (пра якое‑н. адчуванне, стан, хваробу). Усяго.. [Хвашча] трэсла, і ён нават падумаў: ужо ж ці не трасца прычапілася да яго. Лупсякоў. Гэта ж часам і да старога як прычэпіцца сон, дык, здаецца б, не еў, не піў, а толькі б спаў. Сабаленка.
2. перан. Разм. Прыстаць да каго‑н. з надакучлівымі просьбамі, прапановамі і пад. — Чаго ты прычапіўся з гэтым кілішкам гарэлкі да пана? — сказаў хтосьці з мужчын. Пальчэўскі.
3. перан. Разм. Прыдрацца да чаго‑н. Калі Жэнька не крычыць, не муштруе.. [Юрку] — значыць, ён робіць усё як трэба, і ленту нацягвае так, што не прычапіўся б Завішнюк. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
увільну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
1. Спрытна ўхіліцца ад сустрэчы, сутычкі з кім‑, чым‑н.; лоўка павярнуўшыся, пазбегнуць чаго‑н. Увільнуць ад удару. □ — Я ўжо іду, — і бег [Федзька] дахаты, азіраючыся на бацьку, каб увільнуць, калі той захоча аперазаць. Арабей. // Непрыкметна пайсці, паехаць, скрыцца ад каго‑н. На агароджапай канатамі арэне рысоўка не паможа, бо там няма куды увільнуць, няма кім засланіцца. Карпюк.
2. перан.; ад чаго. Ухіліцца ад чаго‑н., карыстаючыся рознымі хітрыкамі; выкруціцца. Увільнуць ад цяжкай працы. Увільнуць ад прамога адказу. □ Калі ўзяць, дык — [кулак] надта хітры, Калі даць, дык — «носік вытры». Увільне не сяк, дык так, Бо нашто ж бы быў кулак? Крапіва. Калі раней [Валодзя] толькі і думаў, як увільнуць ад работы, дык цяпер ніколі не адстае ад астатніх. Рунец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напле́сці сов.
1. (изготовить плетением, витьём) наплести́; нави́ть;
н. вянко́ў — наплести́ (нави́ть) венко́в;
2. перен., разг. нагороди́ть, наплести́;
ён нам ~плёў немаве́дама чаго́ — он нам нагороди́л (наплёл) неве́сть чего́;
3. перен., разг. наспле́тничать, наплести́;
н. на сусе́да — наспле́тничать (наплести́) на сосе́да
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зве́сціся сов.
1. (исчезнуть, выродиться) перевести́сь, вы́вестись;
звялі́ся ў ле́се ко́зы — перевели́сь (вы́велись) в лесу́ ко́зы;
2. (да чаго) (уменьшиться, ограничиться) свести́сь (к чему);
рабо́та звяла́ся да фарма́льных працэду́р — рабо́та свела́сь к форма́льным процеду́рам;
◊ з. на нішто́ — свести́сь (сойти́) на нет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вадзі́цца несов.
1. в разн. знач. води́ться;
у рацэ́ во́дзяцца акуні́ — в реке́ во́дятся о́куни;
як звыча́йна во́дзіцца ў нас — как обы́чно во́дится у нас;
чаго́ ты з ім во́дзішся? — заче́м ты с ним во́дишься?
2. страд. води́ться; см. вадзі́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праця́г, -гу м.
1. (действие) продолже́ние ср.;
п. пача́тай рабо́ты — продолже́ние на́чатой рабо́ты;
2. (часть чего-л. продолженного) продолже́ние ср.;
п. бу́дзе — продолже́ние сле́дует;
3. протяже́ние ср.;
на ўсі́м ~гу праспе́кта — на всём протяже́нии проспе́кта;
◊ на ~гу — (чаго) на протяже́нии (чего)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шмат I
1. нареч. мно́го;
ён сабра́ў ш. грыбо́ў — он собра́л мно́го грибо́в;
ш. ча́су прайшло́ — мно́го вре́мени прошло́;
2. в знач. сказ. мно́го;
3.: ш. хто, ш. які́я мно́гие;
ш. што, чаго́ — мно́гое
шмат II, -та́ м., разг. лоску́т; клок
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бро́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы; Р мн. бровак; ж.
Лінія перагіну, выступ на краі чаго‑н. (дарогі, кручы і пад.). Аляксей азірнуўся на Сонцава, які з санлівым выглядам сядзеў паблізу на броўцы дарогі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бэ́йбус, ‑а, м.
Разм. Тое, што і байбус. [Павел], ужо здаровы бэйбус, заўсёды біўся кіем па галаве. Брыль. [Мальвіна Паўлаўна:] — Ах вы, абібокі! Ах вы, бэйбусы!.. Чаго вы чапляецеся да яго?.. Юрась, Юрачка, ідзі дахаты, сынку! Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зубча́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
1. Зубчастая частка механізма, прыстасавання. Зубчатка дамкрата.
2. Няроўнасць у абрысах чаго‑н. Толькі далёка-далёка, на самым даляглядзе, ледзь прыкметна чарнела зубчатка лесу. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)