культу́рны, -ая, -ае.
1. гл. культура.
2. Які знаходзіцца на высокім узроўні культуры.
Культурнае грамадства.
Культурная гаспадарка.
3. Які звязаны з пашырэннем культуры, асветы.
Весці культурную работу.
4. Вырашчаны чалавекам, не дзікарослы.
Культурныя расліны.
○
Культурны слой зямлі — слой зямлі, які ўтвараецца з арганічных і іншых рэшткаў на месцах пасяленняў чалавека.
|| наз. культу́рнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
акадэмі́чны, -ая, -ае.
1. гл. акадэмія.
2. Які прытрымліваецца ўсталяваных традыцый (у навуцы, мастацтве).
А. жывапіс.
3. Навучальны (у дачыненні да вышэйшых навучальных устаноў).
А. год.
4. перан. Чыста тэарэтычны, не звязаны з пракгыкай.
Гэта акадэмічныя спрэчкі.
5. У складзе назваў тэатраў, аркестраў, капэл азначае: найвышэйшай кваліфікацыі, узорны.
Нацыянальны а.
Вялікі тэатр оперы і балета Рэспублікі Беларусь.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рызыкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак.
1. Ісці на рызыку, рабіць рызыкоўны ўчынак.
Ён не баіцца р.
2. кім-чым. Падвяргаць каго-, чаго-н. рызыцы (у 1 знач.).
Р. жыццём.
3. з інф. Ісці на ўчынак, звязаны з магчымымі непрыемнасцямі.
Р. заблудзіцца ў лесе.
|| аднакр. рызыкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
але́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Які звязаны з алеем, утвораны алеем, складаецца з алею. Алейная пляма. Алейная скалка ў супе.
2. Выкананы фарбамі, якія расцёрты на алеі, звязаны з ужываннем такіх фарбаў. Алейны жывапіс. Алейны партрэт. Алейная фарба.
3. З якіх вырабляецца алей (пра расліны). Алейныя культуры.
4. Які адносіцца да вытворчасці алею. Алейны завод.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
меліярацы́йны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да меліярацыі, звязаны з меліярацыяй. Меліярацыйныя работы. □ Шнуркі меліярацыйных капаў цягнуліся скрозь па драбналессю. Б. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
метэо́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да метэора. Метэорнае цела. Метэорнае жалеза.
2. Спец. Звязаны з атмасферай, атмасфернымі з’явамі. Метэорныя воды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазапарты́йны, ‑ая, ‑ае.
Які знаходзіцца па-за партыяй, не звязаны з ёю; які не мае адносін да партыі. Пазапартыйная групоўка. Пазапартыйныя справы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўвекавы́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да паўвека, звязаны з завяршэннем пяцідзесяці гадоў. Паўвекавы юбілей. // Які працягваецца паўвека, пяцьдзесят гадоў. Паўвекавая барацьба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
антагенеты́чны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да антагенезу (антагенезісу); які звязаны з індывідуальным развіццём жывёльнага або расліннага арганізма. Антагенетычнае развіццё арганізма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перае́мнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць пераемнага. Пераемнасць літаратурных традыцый. □ Кожны новы перыяд у развіцці мастацкай літаратуры.. звязаны гістарычнай пераемнасцю з папярэднім перыядам. Барысенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)