пятнаццацігадо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які працягваецца пятнаццаць гадоў. Пятнаццацігадовы тэрмін.
2. Які мае пятнаццаць гадоў. Пятнаццацігадовым хлопцам я прайшоў тую першую прасеку з канца ў канец. Пальчэўскі.
3. Які мае адносіны да пятнаццацігоддзя (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вадзяні́сты, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўтрымлівае многа лішняй вады, вільгаці. Вадзяністая бульба. Вадзяністыя ягады. // Які звадзянеў; які ператварыўся ў ваду. Вадзяністае чарніла. □ Будзе вясна. Хоць адвячорак у пушчы яшчэ ўсё як быццам зімовы. З рэшткамі хлюпкага, вадзяністага снегу. Брыль. // Які стаў рэдкім, падобным на ваду. Вадзяністы клей.
2. Бясколерны, бялёсы. Вадзяністыя вочы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гіраско́п, -а, мн. -ы, -аў, м.
Прыбор у выглядзе вярчальнага цела на вертыкальнай восі, які служыць для падтрымання ў стане раўнавагі якіх-н. прадметаў.
Ваўчок зроблены па прынцыпе гіраскопа.
|| прым. гіраскапі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзе́яч, -а, мн. -ы, -аў, м.
Чалавек, які праявіў сябе ў якой-н. грамадскай дзейнасці.
Дзяржаўны д.
Дзеячы культуры.
Заслужаны д. навукі (ганаровае званне).
|| ж. дзяя́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзявя́ты, -ая, -ае.
1. гл. дзевяць.
Стрэлка падбіралася да дзявятай гадзіны.
2. Які атрымліваецца пры дзяленні на дзевяць.
Дзявятая частка.
3. у знач. наз. дзявя́тая, -ай, ж. Дзявятая частка чаго-н.
Адна дзявятая.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
насто́йлівы, -ая, -ае.
1. Рашучы ў дасягненні чаго-н.
Н. вучань.
2. Які выражае рашучасць або ажыццяўляецца з рашучасцю, упартасцю.
Н. стук.
Настойлівыя пошукі.
Настойліва (прысл.) стаяць на сваім.
|| наз. насто́йлівасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
негацыя́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м. (уст.).
Аптовы купец, камерсант, які вёў гандаль пераважна за межамі сваёй краіны.
|| ж. негацыя́нтка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.
|| прым. негацыя́нцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
недарэ́чны, -ая, -ае.
1. Сказаны, зроблены неўпапад, не да месца.
Н. жарт.
2. Неразумны, бяссэнсавы.
Недарэчныя прапановы.
3. Няўклюдны, няскладны (знешне).
4. Які не адпавядае сітуацыі, абставінам.
Недарэчная весялосць.
|| наз. недарэ́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
недастатко́вы, -ая, -ае.
1. Невялікі па колькасці, які не адпавядае якім-н. патрэбам; слабы, малы.
Недастатковыя сродкі.
Н. вопыт.
2. Няпоўны, нездавальняючы; негрунтоўны, несур’ёзны.
Недастатковыя веды.
|| наз. недастатко́васць, -і, ж.
Н. прынятых мер.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нірва́на, -ы, ж.
1. Паводле вучэння будыстаў: стан глыбокага спакою і поўнай унутранай гармоніі, які дасягаецца адмаўленнем ад усіх жыццёвых клопатаў і імкненняў.
2. перан. Стан спакою, сузірання і асалоды.
Апусціцца ў нірвану.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)