сакра́мант, ‑у, М ‑нце, м.
Кніжн. Нешта свяшчэннае, рытуальнае; талісман. Але ёсць у.. [Алёнкі] адзін верш. Яна хавае яго, як нейкі сакрамант, і нікому яго не паказвае. Колас.
[Польск. sakrament ад лац. sacramentum — наданне святасці.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укако́шыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак., каго.
Разм. груб. Забіць каго‑н. [Кулеш:] — Маеўскі — яго прозвішча. Яго бацька і сястра двух паліцаяў зімой укакошылі і да партызан уцяклі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заду́ма ж., в разн. знач. за́мысел м.;
я адра́зу разгада́ў яго́ ~му — я сра́зу разгада́л его́ за́мысел;
з. рама́на — за́мысел рома́на
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уваскрэ́сіць сов., прям., перен. воскреси́ть;
яго́ ўжо не ўваскрэ́сіш — его́ уже́ не воскреси́шь;
у. во́браз у па́мяці — воскреси́ть о́браз в па́мяти
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уро́да
1. м. и ж. уро́д м.;
2. приро́да ж., нату́ра ж., хара́ктер м.;
така́я ўжо яго́ ўро́да — такова́ его́ приро́да
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
польщённый усце́шаны, паце́шаны; (удовлетворённый чем-л. лестным) задаво́лены;
я польщён его́ приглаше́нием я ўсце́шаны (задаво́лены) яго́ запрашэ́ннем;
он польщён э́той оце́нкой его́ рабо́ты ён задаво́лены (усце́шаны) гэ́тай ацэ́нкай яго́ пра́цы;
польщённый предложе́нием, он согласи́лся на все усло́вия усце́шаны прапано́вай, ён згадзі́ўся на ўсе ўмо́вы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падтэ́кст, ‑у, М ‑сце, м.
Унутраны, прыхаваны сэнс якога‑н. тэксту, выказвання. [Іван Іванавіч] не ўсё дагаварваў, у яго апошніх словах: «Вы разумееце мяне?» — быў падтэкст. Людміла яго зразумела. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Каўбы́р ’гладыш для малака’ (Касп.). Лаўчутэ (Сл., 112) мяркуе, што гэта запазычанне з балт. моў і дае ў якасці яго крыніцы літ. дыял. kaubare© kaubore ’драўляная пасудзіна, міска’. Паводле Лаўчутэ, на запазычанне указваюць абмежаваны арэал бел. слова і яго фанетычныя асаблівасці (яна лічыць, што спалучэнне ‑ар‑ было б немагчыма ў выпадку спаконвечнай роднаснасці).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Каўжэ́нь ’шустры, нізкага росту хлопчык, малыш’ (Касп.). Слова няяснага паходжання; не хапае даных аб яго сувязях і гісторыі. Няясная і яго магчымая зыходная форма. Відаць, мы маем справу з сапсаванай лексемай. Няпэўная дагадка: каўжэнь — гэта трансфармацыя першапачатковага кажан. На Браслаўшчыпе слова кажан ужываецца ў значэнні ’злы, невысокага росту чалавек’. Гл. Сл. паўн.-зах., 2, 358.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Каму́ха ’рэшткі семя пасля выціскання з яго алею’ (навагр., Сл. паўн.-зах.) — у выніку перастаноўкі⇉да макуха (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)