ашука́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.
1. Памыліцца, пралічыцца.
А. ў падліках.
2. Расчаравацца ў кім-, чым-н., завесці сябе ў зман.
А. ў сваім выбары.
|| незак. ашу́квацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зма́нлівы, -ая, -ае.
1. Які тоіць у сабе зман, здольны паслужыць асновай няправільнага меркавання аб кім-, чым-н.
Зманлівая цішыня.
2. Які вабіць, чаруе.
Зманлівая далеч.
|| наз. зма́нлівасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абла́шчыць, -шчу, -шчыш, -шчыць; -шчаны; зак., каго-што.
1. Ласкава, са спагадай абысціся з кім-н.
А. сірату.
2. Лашчачы, зрабіць жывёліну рахманай.
А. сабаку.
|| незак. абла́шчваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абстраля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак., каго-што.
1. Адкрыць агонь па кім-, чым-н.
А. ворага.
А. вышыню.
2. Выпрабаваць у стральбе.
А. ружжо.
|| незак. абстрэ́льваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ты́цкаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).
Тое, што і тыкаць¹.
◊
Ты́цкаць у нос каму (каго-што) або кім-чым (разм., неадабр.) — непачціва папікаць, папракаць каго-н.
|| наз. ты́цканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уздыха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. Рабіць уздыхі.
2. перан., па кім-чым. Сумаваць, тужыць.
У. па каханай.
|| аднакр. уздыхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
унісо́н, -у, м. (спец.).
Сугучча з двух ці некалькіх гукаў аднолькавай вышыні (якія ўтвараюцца рознымі галасамі або інструментамі).
Спяваць ва ў.
Дзейнічаць ва ў. з кім-н. (перан.: зладжана, узгоднена).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гандлява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; незак.
1. кім-чым, з кім-чым і без дап. Весці гандаль. Гандляваць лесам. Гандляваць з суседнімі краінамі. Вучыцца гандляваць. // перан.; кім-чым. Рабіць што‑н. прадметам гандлю, паступацца чым‑н. высакародным дзеля нежывы, матэрыяльнай выгады. Гандляваць сумленнем.
2. Быць гандляром, займацца гандлем як прафесіяй. Марцін зноў пачаў гандляваць. Цяпер рабіў гэта асцярожна, меў толькі невялікую мясную краму, асноўны капітал трымаў на кніжцы. Карпюк. // Прадаваць, адпускаць тавар пакупнікам. Гандляваў цэлы дзень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сквіта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак., з кім-чым.
Разм. Разлічыцца з кім‑н., аддаць доўг каму‑н. // перан. Пакончыць разлікі з кім‑, чым‑н., скончыць якую‑н. справу. Цяпер няма назад адходу! Скідай з дарогі перашкоду, Ні перад чым не запыняйся І з гэтай спадчынай сквітайся, Што асталася ад бацькоў — Зямелькі некалькі шматкоў. Колас. // перан. Адпомсціць каму‑н. за што‑н. — Няхай, мы яшчэ з ім сквітаемся, — сказаў .. [Чыжык] на вялікае здзіўленне Зосі. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паша́на ’павага’ (ТСБМ, Гарэц.), пашанаванне (у выразе: мець у пашанаванні) ’шанаваць’ (Нас.), дзярж. пашанота ’пашана, дагляд’ (Нар. сл.), пашанотны ’шаноўны, прыстойны’ (Нар. сл.). Да шанава́ць (гл.), якое з польск. szanować < ст.-польск. szonować < ням. schonen ’прыгожа з кім-н. абыходзіцца’ < schön ’прыгожа’ (Брукнер, 540).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)