Кі́дка ’колькасць чаго-небудзь, якую можна ўзяць за адзін раз і кінуць’ (ТСБМ, Сцяшк., Жд. 3). Гл. кідаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лісоха ’асака лясная, Carex silvatica Huds.’ (Бес.). Можна меркаваць, што гэта — кантамініраваная назва: осо́ка + ліс ’лес’ > лісо́ка > лісоха.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мя́ліва ’матэрыял, падрыхтаваны да мяцця’ (Нас.). Да мяць (гл.). Карэннае ‑л‑ можна, відаць, растлумачыць уплывам мя́ла, мя́ліца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
э́так разг.
1. нареч. гэ́так, так;
э́так всё мо́жно сде́лать гэ́так (так) усё мо́жна зрабі́ць;
и так и э́так і так і гэ́так; і так і сяк;
2. вводн. сл. так;
лет, э́так, два́дцать наза́д гадо́ў, так, два́ццаць таму́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Кайро́т ’кола ў калаўроце’ (Жд. 3). Мясцовая трансфармацыя назвы калаварот, каўрот, якое ў выніку таўталогіі (для апошняга працэсу больш падыходзячая форма — калаварот). Што датычыцца фанетыкі, ‑й‑ на месцы ‑ў‑, магчыма, як у кайдуб 1 (гл.), у адносінах семантыкі можна сумнявацца ў дакладнасці дэфініцыі, а калі дэфініцыя нават дакладная, можна разумець такую семантыку як адпаведную этымалагічнаму значэнню слова калаўрот (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Клак 1 ’пыж’ (ТСБМ). Укр. клак ’пакулле, пачассе’, польск. kłak ’тс’, ’зблытаныя валасы’, ’пучок’, чэш. klaký ’адзенне’. Бел. клак ’пыж’ можна лічыць калькай з польск. pakul ’тс’ (гл. Кюнэ, Poln., 65).
Клак 2 ’сцяг’ (Мат. Гом.). Гл. клак 1. У адрозненне ад клак 1 гэта слова можна разглядаць як генетычна звязанае з іншымі славянскімі паралелямі. Гл. таксама клок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ліме́ніць Чеці (пра моцны дождж)’ (Ян.). Можна, відаць, супаставіць з літ. lementi ’лепятаць, барматаць’ (лепятанне, (Зарматанне нагадвае шум дажджу).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пастырча́к ’тое, што выдаецца, вытыркаецца і за якое можна зачапіцца’ (Сержп.). У выніку кантамінацыі лексем старчак і патырча́ка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бра́цтва, ‑а, н.
1. Садружнасць, еднасць; брацкі саюз. [Адась Гушка:] — Калі мы [салдаты] зробім сабе сапраўдную бацькаўшчыну, дзе будзе брацтва народаў, дзе будзе чалавеку воля, дзе ён здзеку на сабе не будзе чуць, — за бацькаўшчыну тую і паваяваць з ворагамі можна будзе. Чорны.
2. Кола людзей, згуртаваных для якой‑н. адной мэты; рэлігійная абшчына.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адтачы́ць, ‑тачу, ‑точыш, ‑точыць; зак.
Зрабіць вострым, натачыць. Адточыць серп Рыгорка для Марылі, З пілы касу наладзіць. А. Александровіч. // перан. Удасканаліць майстэрства, зрабіць выразным (мову, стыль). Можна сказаць, што ў гэтай форме [аглядаў] Багдановіч адтачыў сваё пяро крытыка, тут упершыню бліснуў трапнасцю назіранняў, тонкім пранікненнем у канкрэтныя з’явы літаратурнага працэсу. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)