Verbum

сядзёлка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Абл. Падсядзёлак. На шыі ў кабылы абадраны стары хамут, пад яго пакладзена сукенка. Пад сядзёлкай таксама сукенка ў тры столкі. Галавач.

сяро́дак, ‑дку, м.

Абл. Асяродак (у 1, 2 знач.). Нарэшце [Ігнат] зрабіў сабе пару і задам, быццам той вяпрук, калі яго сілай заганяюць у хлеў, папоўз у сяродак стажка. М. Ткачоў.

трухлі́на, ‑ы, ж.

Абл.

1. Пацяруха. Ногі правальваліся [глыбока], да калень, і выцягвалі наверх сухую жоўтую .. трухліну, што гнілое пілавінне. Пташнікаў.

2. Струхлелая будыніна. Гэтая трухліна [хата] гатова была ўпасці на .. [людзей]. Чорны.

хлебяста́ць, хлебяшчу, хлябешчаш, хлябешча; незак.

Абл. Стракатаць, трашчаць (пра работу механізмаў, машын і пад.). У Забыліне хлебястаў кулямёт. Стралялі адтуль на імшары цяпер ужо не сціхаючы. Пташнікаў. // Балбатаць, шмат гаварыць.

стрэ́ча ​¹, ‑ы, ж.

Разм. Тое, што і сустрэча. Сцяжына песні, вядзеш куды ты Шырокім полем, высокім жытам? Якую стрэчу за небакраем, Якую радасць ты абяцаеш?.. Танк. Калі нас куля праміне, Мы адсвяткуем нашу стрэчу. Астрэйка. Васіль быў таксама, вельмі ўражаны гэтай нечаканай стрэчай: яму стала горача, у роце адразу зрабілася суха; рукі выпусцілі лейцы. Савіцкі.

стрэ́ча ​², ‑ы, ж.

У выразах: у першай стрэчы (абл.) — дваюрадны (брат, сястра, цётка, дзядзька); у другой стрэчы (абл.) — траюрадны (брат, сястра, цётка, дзядзька); у трэцяй стрэчы (абл.) — пра далёкае сваяцтва. Хлопцы смяюцца: — Што ты, цётка Марфа. Старшыня сельсавета ў двары. Ён цябе ў турму ўпячэ. — Алеська? Не ўпячэ. Я яму цётка. Хоць у трэцяй стрэчы, але цётка. Шамякін.

надо́ба, ‑ы, ж.

Абл. Розныя рэчы, патрэбныя ў надзённым жыцці. Тут быў страшэнны непарадак — На тое час быў перабору. Была адчынена камора І сені насцеж. Як папала Надоба розная стаяла. Колас.

нязгрэ́ба, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай (‑аю), ж.

Абл. Няспрытны, няўмелы, нязграбны чалавек. [Ляснічы:] — Мне чалавек там добры трэба, А не гультай які, нязгрэба. Колас.

на́пята, прысл.

Абл. Насцеж. У расчыненыя напята дзверы і вокны нардома.. уліваўся вясновы вецер. Зарэцкі. Бывалі дні, што стаялі напята дзверы: не паспее адзін [жабрак] выйсці з хаты.. — парог пераступае другі. Чыгрынаў.

наскрыля́ць, ‑я́ю, ‑я́еш, ‑я́е; зак., чаго.

Абл. Нарэзаць скрылямі. А што там жаўцее? Памідоры? Паспелі ўжо? Што каракумскія дыні. Во дзе вітамінаў! А на смак! Каб наскрыляць ды са смятанай. Аношкін.

настрэ́чу, прысл. і прыназ.

Абл. Насустрач. Ішоў к табе праз далі і гады, праз рэўнасць, недавер спяшаў настрэчу. Рудкоўскі. Ідуць рыбакі, пахаваўшы Прахора, Настрэчу буры, Буры, якая ўжо Абняла паўкраіны. Танк.