Verbum

улада́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Той, хто валодае чым-н., гаспадар чаго-н.

У. маёнтка.

2. Той, хто карыстаецца неабмежаванай вярхоўнай уладай, каму ўсе падначальваюцца.

У. дзяржавы.

У. дум (перан.).

|| ж. улада́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

умясці́ць, умяшчу́, уме́сціш, уме́сціць; уме́шчаны; зак., каго-што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Змясціць, ахапіць сабою.

Клуб не змог у. усіх наведвальнікаў.

2. у што. Змясціць унутр чаго-н.

У. усе яблыкі ў кош.

|| незак. умяшча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

умяша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., у што.

1. што і чаго. Мяшаючы, дабавіць.

У. пшанічнай мукі ў жытнюю.

2. перан., каго (што). Прымусіць супраць волі ўдзельнічаць у чым-н.

У. каго-н. у брудную справу.

|| незак. уме́шваць, -аю, -аеш, -ае.

уры́цца, -ы́юся, -ы́ешся, -ы́ецца; зак., у што.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пранікнуць у глыб чаго-н. рыючы (пра жывёл).

2. Схавацца ў вырытым паглыбленні ці ў чым-н. сыпкім.

У. ў сена.

|| незак. урыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

успамі́н, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Узнаўленне ў думках таго, што захавалася ў памяці.

Аддацца ўспамінам (пачаць успамінаць). Застаўся адзін у. ад чаго-н. (нічога не засталося; жарт.).

2. мн. Запіскі або расказы пра мінулае.

Пісаць успаміны.

Вечар успамінаў.

усхадзі́цца, -хаджу́ся, -хо́дзішся, -хо́дзіцца; зак.

1. Дайсці да крайняй ступені праяўлення чаго-н.; пачаць моцна дурэць, сваволіць.

Дзеці ўсхадзіліся, не суняць.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць моцна бушаваць (пра з’явы прыроды).

Усхадзіўся вецер.

|| незак. усхо́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

фантазі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; незак.

1. Прыдумваць, уяўляць, ма́рыць.

2. Выдумляць што-н. непраўдападобнае, тое, чаго не можа быць.

Дзеці многа фантазіруюць.

|| зак. сфантазі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй (да 2 знач.).

|| наз. фантазі́раванне, -я, н. і фантазёрства, -а, н.

хвалява́нне, -я, н.

1. Рух хваль па вадзяной паверхні.

Х. мора.

2. перан. Нервовая ўзбуджанасць, выкліканая адчуваннем трывогі, радасці і пад.

Х. доўга не пакідала жанчыну.

3. звычайна мн., -і, -яў, перан. Масавае выказванне незадаволення, пратэсту супраць чаго-н.

Хваляванні незадаволеных.

хіб, хі́ба, мн. хібы́, -о́ў, м.

1. Пярэдняя частка хрыбта свінні.

Самае тоўстае сала ў свінні на хібе.

2. Шчацінне на хрыбце.

3. Спінны плаўнік у рыбы.

4. перан. Верхні край, грэбень чаго-н.

Х. страхі.

Х. хвалі.

Х. пракоса.

цягло́, -а́, н.

1. У Рускай дзяржаве 15—18 стст.: дзяржаўная павіннасць сялян і пасадскіх людзей.

2. Адзінка абкладання павіннасцямі ў прыгоннай гаспадарцы ў 18—19 стст.

3. зб. Рабочая жывёла для цягі, для перавозкі чаго-н.

|| прым. цяглавы́, -а́я, -о́е.