тэ́рмін¹, -у, м.
1. Пэўны адрэзак часу, адведзены для чаго-н.
Закончыць работу ў месячны т.
2. Вызначаны час, дата, да наступлення якой або пасля якой павінна што-н. адбыцца, закончыцца і пад.
Набліжаўся т. уступных экзаменаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укра́са, -ы, мн. -ы, -ра́с, ж.
1. Прадмет, прызначаны для ўпрыгожвання каго-, чаго-н.
Абновы і ўкрасы.
2. перан., чаго. Тое (той), што (хто) з’яўляецца гордасцю, упрыгожвае што-н.
Дубовы гай — у. наваколля.
Гэты студэнт — у. курса.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
упо́перак і упапяро́к, прысл. і прыназ.
1. прысл. У шырыню, па шырыні чаго-н.
Разрэзаць дошкі ў.
2. прыназ. з Р. Ужыв. для ўказання на накіраванасць дзеяння па шырыні чаго-н.
Рухацца на лодцы ўпоперак (упапярок) ракі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
халадзі́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Шафа з халадзільнай устаноўкай.
Трымаць прадукты ў халадзільніку.
2. Збудаванне, прадпрыемства, спецыяльнае памяшканне з паніжанай тэмпературай для захоўвання чаго-н. у холадзе.
Вагон-х.
Прамысловы х.
|| прым. халадзі́льнікавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чаўно́к, -нка́, мн. -нкі́, -нко́ў, м.
1. Дэталь у ткацкім станку, якая мае форму чоўна, з пражай для пракладвання ўточнай ніткі.
2. Дэталь у швейнай машыне з двухніткавым швом, якая падае ніжнюю нітку.
|| прым. чаўно́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шпінгале́т, -а, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Засаўка для запірання створак акон, дзвярэй.
2. Пра дзіця, падлетка, які мае малы рост (разм.).
Ш., а лезе ў дарослую кампанію.
|| прым. шпінгале́тны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Мешкаві́на ’грубая моцная тканіна для мяшкоў ці для ўпакоўкі’ (ТСБМ, мсцісл., Жыв. сл.). З рус. мешкови́на ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руберо́йд ’матэрыял для пакрыцця даху або для ізаляцыі’ (ТСБМ). З лац. ruber ’чырвоны’ і грэч. έιδος ’выгляд’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
інструмента́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да інструмента (у 1 знач.). Інструментальны склад. Інструментальны цэх. // Які служыць для вырабу інструментаў. Інструментальная сталь.
2. у знач. наз. інструмента́льная, ‑ай, ж. Майстэрня, дзе вырабляюцца інструменты (у 1 знач.); памяшканне для захоўвання інструментаў. Інструмент быццам толькі што з інструментальнай. «Беларусь».
3. Які ствараецца музычнымі інструментамі, прызначаны для выканання на музычных інструментах (без удзелу чалавечага голасу). Інструментальная музыка. Інструментальная п’еса. // Які складаецца з музыкантаў, што іграюць на музычных інструментах. Інструментальны ансамбль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
казема́т, ‑а, М ‑маце, м.
1. Абарончае збудаванне ў крэпасцях, фортах, батарэях для ўкрыцця ад бомб і снарадаў, захоўвання боепрыпасаў і пад. Земляныя валы,.. вялікія скляпенні казематаў да гэтага часу захоўваюць на сабе адбіткі былых баёў. «Беларусь».
2. Браніраванае памяшканне на караблях для ўстаноўкі гармат сярэдняга калібру.
3. У дарэвалюцыйнай Расіі — адзіночная камера ў крэпасці для трымання палітычных зняволеных. Казематы Петрапаўлаўскай крэпасці. □ Унізе, у казематах, сядзелі бясстрашныя барацьбіты-вязні, а наверсе ў прасторным пакоі былі каты. Няхай.
[Фр. casemate ад іт. casamatta.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)