о́птам, прысл.

1. Вялікай колькасцю (пра куплю і продаж тавараў). [Лялькевіч] вельмі ўзрадаваўся, калі нейкі камерсант, відаць, гандляр мясам ці, можа, іншым чым, запрапанаваў купіць усе яго бочкі, цэбры, вёдры оптам. Шамякін.

2. перан. Разм. Поўнасцю, адразу. Нельга таксама ацэньваць творы оптам, абоймамі, калі да адных прад’яўляюцца сапраўдныя крытэрыі, а другім свядома робіцца скідка на важнасць тэмы. Шкраба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паразыхо́дзіцца, ‑дзіцца; ‑дзімся, ‑дзіцеся, ‑дзяцца; зак.

Разысціся — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх. Увечары, калі хлопцы паразыходзіліся, хто ў парк, хто ў кіно, Сашка застаўся адзін у пакоі. Гроднеў. Толькі тады, калі дзяўчаты паразыходзіліся з гулянкі дамоў, ён, наламаўшы бэзу ў сваім агародчыку, прыйшоў да Ліды пад акно. Дайліда. Паразыходзіліся тыя хлопцы па свеце, хто куды. «ЛіМ».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасілкава́цца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; зак.

Тое, што і падсілкавацца. Стары сядзеў на прызбе ў кажусе і пасмоктваў сваю піпку, якой ён ніколі не выпускаў з рота, хіба толькі тады, калі садзіўся за стол пасілкавацца або калі спаў. Колас. Да плота, дзе ён [Паўлік] стаяў, падышло чатыры мужчыны, з торбачкамі, у лапцях... — Вось тут прысядзем і пасілкуемся, — кажа адзін. Сташэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праклю́нуцца, ‑нецца; зак.

Разм.

1. Паказацца з яйка, прабіўшы шкарлупіну дзюбай (пра птушак). Кураняты праклюнуліся.

2. перан. Прарасці. Была такая пара, калі вось-вось з зямлі праклюнуцца вострыя зялёныя парасткі травы, калі на дрэвах пачала набракаць заедзь квецені. Сабаленка. На стале ў слоіку з-пад варэння тры галінкі вярбы. Коцікі на іх распусціліся, праклюнуўся зялёны лісток. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бія... (гл. біё...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «біё...», калі націск падае на другую частку слова, напрыклад: біялогія, біямеханіка, біястэнцыя, біясфера.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даўга... (гл. доўга...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «доўга...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: даўганогі, даўганосы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дачака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Тое, што і дачакацца. — Міша мой вунь ніяк не дачакае, калі можна будзе катацца на санках. Шахавец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

двая... (гл. двое...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «двое...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: дваяборства, дваямужжа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

высо́ка,

1. Прысл. да высокі.

2. у знач. вык. Аб вялікай адлегласці ўверх. Сонца было ўжо высока, калі Віця выйшаў з хаты. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

варса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Абл. Тыкаць, пароць канцом чаго‑н. Калі мы пачалі варсаць у грубку палкамі, тхор палез у комін. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)