све́тла-шэ́ры
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
све́тла-шэ́ры |
све́тла-шэ́рая |
све́тла-шэ́рае |
све́тла-шэ́рыя |
| Р. |
све́тла-шэ́рага |
све́тла-шэ́рай
све́тла-шэ́рае |
све́тла-шэ́рага |
све́тла-шэ́рых |
| Д. |
све́тла-шэ́раму |
све́тла-шэ́рай |
све́тла-шэ́раму |
све́тла-шэ́рым |
| В. |
све́тла-шэ́ры (неадуш.)
све́тла-шэ́рага (адуш.) |
све́тла-шэ́рую |
све́тла-шэ́рае |
све́тла-шэ́рыя (неадуш.)
све́тла-шэ́рых (адуш.) |
| Т. |
све́тла-шэ́рым |
све́тла-шэ́рай
све́тла-шэ́раю |
све́тла-шэ́рым |
све́тла-шэ́рымі |
| М. |
све́тла-шэ́рым |
све́тла-шэ́рай |
све́тла-шэ́рым |
све́тла-шэ́рых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
цёмна-шэ́ры
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
цёмна-шэ́ры |
цёмна-шэ́рая |
цёмна-шэ́рае |
цёмна-шэ́рыя |
| Р. |
цёмна-шэ́рага |
цёмна-шэ́рай
цёмна-шэ́рае |
цёмна-шэ́рага |
цёмна-шэ́рых |
| Д. |
цёмна-шэ́раму |
цёмна-шэ́рай |
цёмна-шэ́раму |
цёмна-шэ́рым |
| В. |
цёмна-шэ́ры (неадуш.)
цёмна-шэ́рага (адуш.) |
цёмна-шэ́рую |
цёмна-шэ́рае |
цёмна-шэ́рыя (неадуш.)
цёмна-шэ́рых (адуш.) |
| Т. |
цёмна-шэ́рым |
цёмна-шэ́рай
цёмна-шэ́раю |
цёмна-шэ́рым |
цёмна-шэ́рымі |
| М. |
цёмна-шэ́рым |
цёмна-шэ́рай |
цёмна-шэ́рым |
цёмна-шэ́рых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Мудкі́ (мн. л.) ’каткі, Trifolium arvense L.’ (Бяльк.). Да муды́ (гл.). Матывацыя: шэрыя касматыя каткі (канюшына раллявая) названы паводле падабенства касматага покрыва рэалій.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аднаста́йны, -ая, -ае.
1. Аднолькавы, заўсёды такі самы, нязменны на ўсім працягу.
Аднастайная прырода.
Аднастайныя ўражанні.
2. Манатонны.
А. шум пушчы.
3. Аднародны паводле складу, будовы.
Аднастайная структура глебы.
4. Падобны адзін на адзін, зроблены на адзін узор.
Шэрыя аднастайныя будынкі.
|| наз. аднаста́йнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мру́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак., што.
Абл. Жмурыць (пра вочы). Лена разглядае бурштынавае віно ў вузкім келіху, летуценна мружыць шэрыя вочы. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хібо́к, ‑бка, м.
Памянш. да хіб (у 1, 2 знач.); невялікі хіб. Вёрткія шэрыя парасяты бегалі навакол маткі, .. наставіўшы рэдкую шчацінку хібкоў. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шэраво́кі, ‑ая, ‑ае.
Які мае шэрыя вочы. І тварам .. [Валя] прыгожая — румяная, шэравокая, і характарам харошая — адыходлівая, вясёлая, працавітая, ласкавая і, самае галоўнае, — Іллю кахае. Мяжэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шэ́ры, -ая, -ае.
1. Колер, які атрымаўся ад змяшэння чорнага і белага, колер попелу.
Ш. матэрыял.
Шэрыя вочы.
Шэрае неба.
Ш. кот.
Ш. твар (бледны, з зямлістым адценнем).
2. перан. Пасрэдны, знешне і ўнутрана не цікавы.
Шэрае існаванне.
Ш. раман.
3. перан. Малакультурны, неадукаваны (разм.).
Ш. чалавек.
4. перан. Пра надвор’е: хмурны.
Шэрае надвор’е.
Шэрая раніца.
|| памянш. шэ́ранькі, -ая, -ае.
|| наз. шэ́расць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
плі́ска, ‑і, ДМ плісцы; Р мн. ‑сак; ж.
Невялікая пералётная птушка з доўгім хвастом атрада вераб’іных. Скачуць, нібы на спружынах, вёрткія шэрыя пліскі. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мель, ‑і, ж.
Неглыбокае месца ў рэчцы, возеры або моры, небяспечнае для суднаходства. На мелі, прыціскаючыся да пясчанага дна, чародкамі плавалі шэрыя печкуры. Гурскі.
•••
Сесці на мель гл. сесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)