растапта́ць, -тапчу́, -то́пчаш, -то́пча; -тапчы́; -тапта́ны; зак.
1. каго-што. Наступіўшы, расціснуць; сапсаваць, знішчыць.
Р. грыб.
2. перан. Зняважыць чые-н. пачуцці, прынізіць годнасць.
Р. веру чалавека.
3. што. Пра абутак: доўга носячы, зрабіць залішне прасторным, разнасіць (разм.).
Р. чаравікі.
|| незак. расто́птваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. расто́птванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цы́нік, ‑а, м.
Цынічны чалавек. [Іван:] — Ну і цынік жа ты, Валька. Пра дзяўчат гаворыш, нібыта чаравікі купляеш — хоць дзесяць пар мерай, а браць неабавязкова. Грахоўскі.
[Ад грэч. kyon — сабака.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цялёпкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Тое, што і цялёпкацца. Чаравікі ў Шуры распаўзліся дазвання: з правага вылез, цялёпкае па гразі ражок чорнай анучы. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Паўшчуўля́ць ’абуць’ (Ян.). З ⁺па‑ўстшаўляцьу якое, відаць, з польск. + po‑ustrzewiać ’абуць у чаравікі’ < польск. trzewik ’чаравік’. Апошняе — да прасл. červьjь ’тс’. Адносна словаўтварэння параўн. ст.-рус. въетупьни (Свъступать).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
за́мша, ‑ы, ж. і замш, ‑у, м.
Мяккая скура з аксамітнай паверхняй, якая вырабляецца са шкуры аленя, лася і пад. шляхам спецыяльнай апрацоўкі. Чаравікі з замшы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
парасшмо́ргваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Расшморгнуць усё, многае. [Алесь] прадчуваў, як ён прыйдзе дадому, як парасшморгвае і паскідае намоклыя чаравікі і будзе перагортваць старонкі бібліятэчнай кнігі. Наўроцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растапта́цца, ‑топчацца; зак.
Разм. Страціць форму, стаць залішне прасторным у выніку працяглай носкі; разнасіцца (пра абутак). [Соф’я Сідараўна:] — Сукенка твая ўжо нікуды не варта. Ды і чаравікі растапталіся. Парахневіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чараві́чкі, ‑аў; адз. чаравічак, ‑чка, м.
Памянш. да чаравікі. З гары было бегчы лёгка, і здавалася, што ўвесь час яго ножкі ў чырвоных чаравічках астаюцца ззаду. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шкро́баць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Тое, што і шкрабаць. Гулка стукацяць дзеравяшкі, шкробаюць чаравікі і боты. Палонныя стаміліся, ідуць не ў нагу, як папала. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надра́іць, ‑аю, ‑аіш, ‑аіць; зак., што.
Начысціць, нацерці да бляску. Надраіць палубу. □ У суботу пасля работы мы выпрасавалі касцюмы, пагаліліся і так надраілі чаравікі, што яны аж зіхацелі. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)