пакла́сціся, ‑кладзецца; ‑кладзёмся, ‑кладзяцеся, ‑кладуцца; зак.

Палегчы, улегчыся — пра ўсіх, многіх. Не запальваючы святла, [члены сям’і] павячэралі, а потым і спаць паклаліся. Сабаленка. Нагуляюцца [мужчыны] бывала так, што калі пакладуцца вечарам спаць, дык і шахматная дошка, і фігуры .. доўга стаяць у вачах. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напрасткі́, прысл.

Па прамой лініі, самым кароткім шляхам. Мы пайшлі на Брагін не сялом, не па грэблі, а напрасткі, поплавам. Сабаленка. Па сцежачцы, што вілася напрасткі ад лесу і бегла праз поле, павольна пасоўваліся якраз сюды дзве чалавечыя фігуры. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кату́рны, ‑аў; адз. катурн, ‑а, м.

Від абутку з высокай падэшвай, які надзяваўся трагічнымі акцёрамі старажытнага грэчаскага і рыжскага тэатраў для надання фігуры велічнасці. / у перан. ужыв. Па другі дзень пасля прэм’еры я ўжо хадзіў па калідорах гімназіі на катурнах славы. Рамановіч.

[Грэч. kóthornoi.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

старыка́н, ‑а, м.

Разм. Стары чалавек, стары. [Тапаркоў:] — А як сям’я, бацька Гэлі? Сімпатычнейшы старыкан. Навуменка. Ніхто не разумее сабе дэпо без фігуры гэтага сівага, любага старыкана. Шынклер. Вастраносы гаспадар флягі ахвотна растлумачыў: — Бярозавік на хлебных скарынках. Учора ў мястэчку адзін старыкан удружыў. Беразняк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хія́зм, ‑у, м.

1. У анатоміі — перакрыжаванне зрокавых нерваў на ніжняй паверхні прамежкавага мозга хрыбетных.

2. У лінгвістыцы — від сінтаксічнага паралелізму, пры якім у другой палавіне фразы члены сказа стаяць у адваротным парадку.

3. У выяўленчым мастацтве — крыжападобнае, сіметрычнае размяшчэнне дэталей фігуры.

[Грэч. chiasmos — размяшчэнне ў выглядзе літары «х».]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эксцэнтры́чны I в разн. знач. эксцентри́ческий, эксцентри́чный;

э. ну́мар — эксцентри́ческий (эксцентри́чный) но́мер;

э. чалаве́к — эксцентри́ческий (эксцентри́чный) челове́к

эксцэнтры́чны II мат. эксцентри́ческий;

~ныя фігу́ры — эксцентри́ческие фигу́ры

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фигу́ра

1. в разн. знач. фігу́ра, -ры ж.;

геометри́ческие фигу́ры геаметры́чныя фігу́ры;

ритори́ческая фигу́ра лит. рытары́чная фігу́ра;

фигу́ры вы́сшего пилота́жа ав. фігу́ры вышэ́йшага пілата́жу;

кру́пная полити́ческая фигу́ра перен. буйна́я паліты́чная фігу́ра;

представля́ть собо́й жа́лкую фигу́ру уяўля́ць сабо́й нікчэ́мную фігу́ру;

2. (телосложение, осанка) фігу́ра, -ры ж.; по́стаць, -ці ж.;

у неё стро́йная фигу́ра у яе́ стро́йная (згра́бная) фігу́ра (по́стаць);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кесо́н, ‑а, м.

1. Воданепранікальная камера, якую апускаюць на дно мора ці ракі пры падводных работах.

2. Стальная каробка ў металургічных печах, у якой цыркулюе вада для ахаладжэння.

3. Па-мастацку аформленае паглыбленне ў форме геаметрычнай фігуры на столі або на ўнутранай паверхні аркі.

[Фр. caisson.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарсэ́т, ‑а, М ‑сэце, м.

1. Шырокі пруткі пояс, які носяць пад сукенкай для сцягвання таліі і надання стройнасці фігуры.

2. Састаўная частка беларускага народнага жаночага касцюма ў выглядзе безрукаўкі.

3. Бандаж, які носяць на верхняй частцы тулава пры захворванні або скрыўленні пазваночніка. Гіпсавы гарсэт.

[Фр. corset.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пло́шча ж., в разн. знач. пло́щадь;

цэнтра́льная п. го́рада — центра́льная пло́щадь го́рода;

п. пасе́ву — пло́щадь посе́ва;

жыла́я п. — жила́я пло́щадь;

п. геаметры́чнай фігу́ры — пло́щадь геометри́ческой фигу́ры

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)