разраўці́ся, ‑равуся, ‑равешся, ‑равецца; ‑равёмся, ‑равяцеся; зак.
Разм.
1. Узняць моцны, працяжны роў (пра жывёл).
2. Моцна, голасна расплакацца; разрыдацца. Шурка разроўся і пабег ад свіней да чарады кароў. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акрылі́ць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго.
Узняць у каго‑н. душэўны стан, натхніць; падбадзёрыць. Наступленне Чырвонай Арміі пад Масквой акрыліла падпальшчыкаў. Новікаў. Вясковай паводкай жыццё забурліла, Бо Леніна слова ўсіх акрыліла. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Закаса́ць ’загнуўшы, узняць адзенне ўверх’. Рус. паўд.-зах. зака́сывать, укр. закаса́ти з польск. zakasać ’тс’ (Слаўскі, 2, 92); у польск. слове вылучаецца прэфікс za‑; корань kas‑/kos‑ не захаваўся ў бел., але шырока прадстаўлены ў рус. (касаться, коснуться) і ўкр. (дыял.). Фасмер, 2, 206, 346. Такі ж характар мае падкасаць. Гл. часаць, кахаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апаэтызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак., каго-што.
Паказаць, падаць каго‑, што‑н. у паэтычным, ідэалізаваным выглядзе. [Максіму] хацелася неяк узняць, апаэтызаваць Машу. Шамякін. Трэба быць сапраўды паэтам, каб у эпічным творы так апаэтызаваць вобраз зямлі. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
взвести́ сов.
1. в разн. знач. узве́сці;
2. (глаза) узня́ць, мног. паўзніма́ць, падня́ць; см. взводи́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узне́сці, -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; -нясём, -несяце́, -нясу́ць; -нёс, -не́сла; -нясі́; -не́сены; зак.
1. каго-што. Падняўшы, занесці наверх.
У. вёдры з вадою на ганак.
2. перан., што. Узняць угору, ускінуць.
У. смык рукой.
У. вочы.
3. што. Збудаваць.
У. палац.
4. перан., каго (што). Узвялічыць, узвысіць.
Лёс узнёс гэтага чалавека.
|| незак. узно́сіць, -о́шу, -о́сіш, -о́сіць.
|| наз. узнясе́нне, -я, н. (да 2—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нагрэ́ць, -грэ́ю, -грэ́еш, -грэ́е; -грэ́ты; зак.
1. што і чаго. Зрабіць цёплым ці гарачым.
Н. вады.
2. што. Узняць тэмпературу ў памяшканні.
Н. пакой.
3. перан., каго-што. Падмануўшы, прымусіць панесці страту (разм., іран.).
Н. на вялікую суму грошай.
|| незак. награва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.); наз. награва́нне, -я, н.
|| наз. нагрэ́ў, -грэ́ву, м. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
превознести́ сов. (ве́льмі, залі́шне) узня́ць, (ве́льмі, залі́шне) узне́сці, (ве́льмі, залі́шне) расхвалі́ць;
превознести́ до небе́с узне́сці да нябёс;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паўста́ць, -а́ну, -а́неш, -а́не; зак.
1. Узняцца на барацьбу з кім-, чым-н., супраць каго-, чаго-н., узняць паўстанне.
Народ паўстаў супраць царызму.
2. супраць чаго. Не згаджаючыся, пярэчачы, выступіць супраць чаго-н. (высок.).
П. супраць несправядлівасці.
3. перан. Узнікнуць у памяці, ва ўяўленні.
У думках паўстала ўсё ранейшае жыццё.
4. З’явіцца перад вачамі, паказацца.
Перад намі паўстала цікавая карціна.
|| незак. паўстава́ць, -таю́, -тае́ш, -тае́; -таём, -таяце́, -таю́ць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абмеркава́ць, ‑мяркую, ‑мяркуеш, ‑мяркуе; зак., што.
Калектыўна абгаварыць што‑н.; прааналізаваць і зрабіць вывады. Яны прыйшлі на з’езд партыйны, Каб вырашыць, абмеркаваць, Як лепш адбудаваць краіну, Заводы новыя узняць. Танк. // На адзіноце дэталёва прадумаць, усё ўлічыць. [Марына Паўлаўна:] — Я не ведаю... Здаецца, усё я абдумала, абмеркавала... Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)