адце́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Разнавіднасць аднаго і таго ж колеру (гуку і пад.).
А. ружовага колеру.
2. перан. Асаблівасць, якая ўяўляе сабою ледзь улоўны пераход ад аднаго да другога.
Розныя адценні ў значэнні слова.
3. перан., чаго. Дадатковая ўласцівасць чаго-н.
Прагучаў папрок з адценнем злосці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стушава́цца, -шу́юся, -шу́ешся, -шу́ецца; -шу́йся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць стушаваным, пры дапамозе тушоўкі зрабіць пераход ад цёмнага да светлага (спец.).
Контуры малюнка стушаваліся.
2. перан. Сумецца, збянтэжыцца.
С. на экзаменах.
|| незак. стушо́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца і тушава́цца, -шу́юся, -шу́ешся, -шу́ецца; -шу́йся (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тана́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да тону (у 1, 9 знач.); гукавы або колеравы. Танальны пераход.
2. Які мае адносіны да танальнасці (у 1 знач.). Танальная пабудова кантаты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спарадзі́ць, ‑раджу, ‑родзіш, ‑родзіць; зак., каго-што.
1. Нарадзіць на свет падобнага да сябе. [Наста:] Сыне мой, На гора спарадзіла я цябе. Глебка. Спарадзіла чачотачка с[ямё]ра дачок, Спарадзіла невялічка с[ямё]ра малых. Купала.
2. Даць жыццё, існаванне чаму‑н., з’явіцца прычынай узнікнення чаго‑н. Пераход ад эпохі змагання і бітваў да штодзённай працы, па сутнасці, пераход у новы стан спарадзіў праблемы глыбокага ўнутранага характару. «Маладосць». Маштабна-рамантычнае адчуванне зямлі спарадзіла ў А. Куляшова шмат вобразаў. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нацыяналіза́цыя, ‑і, ж.
1. Пераход з прыватнай уласнасці ва ўласнасць дзяржавы зямлі, прамысловасць транспарту, банкаў і пад. Нацыяналізацыя фабрык.
2. Арганізацыя чаго‑н. на нацыянальнай аснове, сіламі данай нацыі. Нацыяналізацыя школы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пералі́ў, ‑ліву, м.
Пераход ад аднаго адцення, колеру, тону да другога. Мяккія пералівы святла. Пералівы голасу. □ Пырскі бліснулі на сонцы вясёлкавымі пералівамі. Шамякін. Гучныя пералівы гармоніка і песні поўнілі вёску. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераско́к, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. пераскочыць (у 1 знач.).
2. перан. Рэзкі пераход. Нечаканы пераскок на зусім іншую тэму і гэтыя мае інтанацыі, відаць, проста такі ашаламілі Антаніну Аркадзьеўну. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́лькасць, -і, ж.
1. Велічыня, лік, аб’ём, маса.
Вялікая к. дрэў у парку.
К. ападкаў за суткі.
2. Філасофская катэгорыя, якая характарызуе прадметы і з’явы навакольнага свету з боку велічыні, аб’ёму, ліку, ступені развіцця, тэмпаў змянення і інш. (выкарыстоўваецца ва ўзаемадзеянні з катэгорыяй якасці).
Пераход колькасці ў якасць.
|| прым. ко́лькасны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стушава́ць, -шу́ю, -шу́еш, -шу́е; -шу́й; -шава́ны; зак., што.
1. Тушуючы, зрабіць непрыкметным і паступовым пераход ад цёмнага да светлага колеру (спец.).
С. плоскасць.
2. перан. (разм.). Зрабіць менш прыкметным, выразным; згладзіць.
Час стушаваў гора.
|| незак. стушо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. стушо́ўванне, -я, н. і стушо́ўка, -і, ДМ -шо́ўцы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
неадчува́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які пазбаўлены адчувальнасці, са слабай успрымальнасцю да фізічных раздражненняў. Неадчувальны да холаду. // Раўнадушны. Неадчувальны да прыгажосці.
2. Непрыкметны, нязначны. Неадчувальныя расходы. // Паступовы. Неадчувальны пераход ад аднаго колеру да другога.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)