верх
1. в разн. знач. верх, род. ве́рху м.;
взобра́ться на са́мый верх узабра́цца на са́мы верх;
верх соверше́нства верх даскана́ласці;
пальто́ с суко́нным верхом паліто́ з суко́нным ве́рхам;
2. верхи́ мн., в разн. знач. вярхі́, -хо́ў;
◊
одержа́ть верх узяць верх;
брать верх браць верх;
быть на верху́ блаже́нства быць на вяршы́ні шча́сця;
смотре́ть по верха́м глядзе́ць (падыхо́дзіць) павярхо́ўна;
нахвата́ться верхо́в нахапа́цца вяршко́ў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
захіну́ць сов.
1. запахну́ть;
з. крысо́ паліто́ — запахну́ть полу́ пальто́;
2. (дёрнув, закрыть) задёрнуть, запахну́ть;
з. фіра́нку — задёрнуть (запахну́ть) занаве́ску;
3. (кутая, закрыть) заку́тать; уку́тать, заверну́ть;
з. у кажу́х — заку́тать (уку́тать, заверну́ть) в тулу́п (полушу́бок);
4. загну́ть, заверну́ть;
з. край ко́ўдры — загну́ть (заверну́ть) край одея́ла;
5. перен. (закрыть тонким покровом) оку́тать, задёрнуть;
тума́н ~ну́ў бе́раг рэ́чкі — тума́н оку́тал (задёрнул) бе́рег ре́чки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
насі́цца несов.
1. в разн. знач. носи́ться;
ла́стаўкі насі́ліся над са́жалкай — ла́сточки носи́лись над прудо́м;
паліто́ но́сіцца пяць гадо́ў — пальто́ но́сится пять лет;
н. са сваёй прапано́вай — носи́ться со свои́м предложе́нием;
2. страд. носи́ться; см. насі́ць;
◊ но́сіцца як (ду́рань) з пі́санай то́рбай — погов. но́сится как (ду́рень) с пи́саной то́рбой;
н. як кот з селядцо́м — погов. носи́ться как ку́рица с яйцо́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зве́рху
1. нареч., в разн. знач. све́рху; (с наружной стороны — ещё) снару́жи;
з., на кні́гах, ляжа́ла папе́ра — све́рху, на кни́гах, лежа́ла бума́га;
ма́сла сапсава́лася то́лькі з. — ма́сло испо́ртилось то́лько све́рху (снару́жи);
з. пасы́палася лі́сце — све́рху посы́пались ли́стья;
дырэкты́ва з. — директи́ва све́рху;
2. в знач. предлога пове́рх; сверх;
апрану́ць плашч з. паліто́ — наде́ть плащ пове́рх (сверх) пальто́;
◊ глядзе́ць (на каго) з. ўніз — смотре́ть (на кого) све́рху вниз
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
снять сов.
1. в разн. знач. зняць, мног. пазніма́ць;
снять карти́ну со стены́ зняць карці́ну са сцяны́;
снять сли́вки с молока́ зняць вяршкі́ з малака́;
снять пальто́ зняць паліто́;
снять ша́пки зняць (пазніма́ць) ша́пкі;
снять вопро́с с пове́стки дня зняць пыта́нне з пара́дку дня;
2. (кожу, шкуру) зняць, мног. пазніма́ць, злупі́ць, мног. пазлу́пліваць, садра́ць, здзе́рці, мног. паздзіра́ць;
3. (взять в наём) наня́ць;
◊
го́лову снять галаву́ зняць;
как руко́й сняло́ як руко́й зняло́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
холо́дный в разн. знач. хало́дны;
холо́дная пого́да хало́днае надво́р’е;
холо́дный по́яс геогр. хало́дны по́яс;
холо́дное блю́до хало́дная стра́ва;
поста́вить в холо́дное ме́сто паста́віць у хало́днае ме́сца;
холо́дный пот хало́дны пот;
холо́дное пальто́ хало́днае паліто́;
холо́дные кра́ски хало́дныя фа́рбы;
оказа́ть холо́дный приём аказа́ць хало́дны прыём;
холо́дная клёпка, прока́тка техн. хало́дная клёпка, прака́тка;
холо́дное ору́жие хало́дная збро́я;
холо́дная война́ хало́дная вайна́;
◊
холо́дный сапо́жник хало́дны шаве́ц;
холо́дное се́рдце хало́днае сэ́рца;
покры́ться холо́дным по́том пакры́цца хало́дным по́там.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́рабіць сов.
1. вы́работать, произвести́, изгото́вить, вы́пустить;
заво́д ~біў мно́га аўтамашы́н — заво́д вы́пустил мно́го автомаши́н;
2. тех. (кожу) вы́делать, вы́дубить, продуби́ть;
3. (сделать определённое количество работы) вы́работать;
4. (землю) обрабо́тать, возде́лать;
в. уча́стак зямлі́ — обрабо́тать (возде́лать) уча́сток земли́;
5. смастери́ть;
6. разг. испа́чкать, изма́зать, отде́лать;
в. паліто́ — испа́чкать (изма́зать, отде́лать) пальто́;
7. горн. вы́работать, разрабо́тать;
в. ша́хту — вы́работать (разрабо́тать) ша́хту;
8. (придать законченный вид) отде́лать;
в. шкату́лку — отде́лать шкату́лку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адарва́ць сов.
1. в разн. знач. оторва́ть; (резким движением — ещё) оборва́ть;
а. кава́лак ні́ткі — оторва́ть кусо́к ни́тки;
а. ве́шалку ў паліто́ — оборва́ть ве́шалку в пальто́;
а. ад рабо́ты — оторва́ть от рабо́ты;
2. (насильственным путём часть территории) оторва́ть, отто́ргнуть;
а. захо́днюю ча́стку краі́ны — отто́ргнуть за́падную часть страны́;
◊ з рука́мі а. — с рука́ми оторва́ть;
гніло́му цяля́ці хваста́ не адарве́ — погов. ти́ше воды́, ни́же травы́;
вачэ́й не а. — глаз не оторва́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цяга́ць несов.
1. в разн. знач. таска́ть; (тянуть рывками — ещё) дёргать;
ц. бярве́нні — таска́ть брёвна;
ц. ваду́ са сту́дні — таска́ть во́ду из коло́дца;
ліса́ курэ́й цяга́е — лиса́ кур таска́ет;
пя́ты сезо́н паліто́ цягае́ — прост. пя́тый сезо́н пальто́ таска́ет;
ц. за валасы́ — таска́ть (дёргать) за во́лосы;
ц. па суда́х — таска́ть по суда́м;
2. (по земле) волочи́ть;
дзяўчы́нка цяга́е ху́стку па зямлі́ — де́вочка воло́чит плато́к по земле́;
◊ ледзь ногі ц. — едва́ (е́ле) но́ги волочи́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
купі́ць сов.
1. купи́ть;
к. паліто́ — купи́ть пальто́;
2. (привлечь на свою сторону подкупом, какими-л. действиями) купи́ть, подкупи́ть; разыгра́ть;
◊ к. ката́ ў мяшку́ — купи́ть кота́ в мешке́;
за што купі́ў, за то́е і прадаю́ — погов. за что купи́л, за то и продаю́;
купі́ў не купі́ў, а патаргава́ць мо́жна — посл. попы́тка не пы́тка, а спрос не беда́; за спрос не бьют в нос;
не ме́ла ба́ба кло́пату, (дык) купі́ла парася́ — погов. не́ было печа́ли, (так) че́рти накача́ли
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)