◎ По́хля ’палоска, участак сенакосу’ (Мат. Гом.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мяжа́, -ы́, мн. ме́жы, меж, ж.
1. Вузкая палоска неўзаранай зямлі паміж двума палеткамі, участкамі, уладаннямі.
2. Пагранічная лінія паміж сумежнымі дзяржавамі; граніца.
3. перан. Норма, рубеж чаго-н. дазволенага, магчымага.
Ні ў выказваннях, ні ва ўчынках ён не дазваляў сабе пераходзіць мяжы прыстойнасці.
|| прым. межавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тальма́х, ‑а, м.
Абл. Палоска матэрыі, перакінутая цераз плячо, для падтрымання раненай або пашкоджанай рукі. — Што тут здарылася? — спытаў Шурка ў чырвонаармейца з рукой на брудным чорным тальмаху. Мехаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Плытэ́ ’палоска, якую займае жняя’ (навагр., Сцяшк. Сл.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
істу́жка і сту́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жан; ж.
1. Палоска каляровай тканіны, якая скарыстоўваецца для ўпрыгожання, аблямоўкі і інш. мэт. Чырвоная істужка. □ Выйшла на пляц.. [Аксеня] — у шаўковых істужках, заплеценых у косы. Пестрак. // Палоска шаўковай тканіны пэўнага колеру і памераў для ордэнскага знака, медаля; нашыўка; знак адрознення. Ордэнская істужка. □ Гарэлі на сонцы чырвоныя істужкі на шапках у партызан. Шамякін.
2. Доўгая вузкая палоска з якога‑н. матэрыялу, якая служыць для тэхнічных і іншых патрэб. Ізаляцыйная істужка. □ Некаторы час тэлеграф маўчаў. І вось паплыла белая стужка з кропкамі і працяжнікамі. Алешка.
3. перан.; чаго. Тое, што ўецца, цягнецца вузкай доўгай паласой. Вузкая істужка рэек ляжала ўпоперак цераз Пнівадку. Чорны. За лугам сіняй істужкай вілася рэчка. Пестрак.
4. Рухомае перадатачнае палатно ў некаторых механізмах, транспартных прыстасаваннях. Канвеерная істужка. □ Пабеглі па бясконцай істужцы транспарцёра ўгору цагліны. Паслядовіч.
•••
Кінематаграфічная істужка — празрыстая істужкападобная плёнка з нанесеным на яе слоем святлоадчувальнай эмульсіі; кінаплёнка.
Кулямётная істужка — парусінавая або металічная палоска з гнёздамі для патронаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кант¹, -а, М ка́нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Востры край, рабро чаго-н.
К. стала.
2. Каляровы шнурок, аблямоўка па краях або швах адзення, часцей форменнага.
3. Палоска, якой абклеены (абведзены) па краях у выглядзе рамкі малюнак, табліца і пад.
|| памянш. ка́нцік, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. ка́нтавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
па́сак, -ска, мн. -скі, -скаў, м.
1. Вузкі доўгі кавалак чаго-н. (тканіны, скуры і пад.); рэмень, шнурок, матуз і пад.
Кроіць скуру на паскі.
Падперазацца паскам.
2. Шырокая рыска, палоска на чым-н.
Рыжая карова з белымі паскамі на спіне.
3. Частка збруі — рэмень, працягнуты ад адной аглоблі да другой цераз падсядзёлак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абазна́чыцца, ‑чыцца; зак.
Зрабіцца прыкметным; акрэсліцца. Мужчыны пакрочылі да другога берага, ля якога ўжо.. абазначылася цёмная палоска не то мокрага снегу, не то вады. Курто. // Зрабіцца адчувальным, наяўным. У сакавіку абазначыўся надыход вясны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́равязь, ‑і, ж.
Палоска матэрыі, перакінутая цераз плячо, для падтрымання пашкоджанай рукі. У першую хвіліну сустрэчы яны нават не заўважалі, што ў бацькі пусты правы рукаў, а левая рука вісіць на перавязі... Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
філёнга, ‑і, ДМ ‑нзе, ж.
Спец.
1. Тонкая дошка або фанера, якая ўстаўляецца ў дзвярную, паркетную або іншую раму.
2. Вузкая палоска, якая аддзяляе афарбаваную панель ад верхняй часткі сцяны. Працягнуць філёнгу.
[Ад ням. Füllung.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)