інфа́ркт, ‑у, М ‑кце, м.

Ачаг амярцвення ў тканках, выкліканы спыненнем прытоку крыві ў выніку спазмы або закупорвання сасудаў. Інфаркт сардэчнай мышцы.

[Ад лац. infarctus — напоўнены.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распра́віць, -пра́ўлю, -пра́віш, -пра́віць; -пра́ўлены; зак., што.

1. Разгладзіць, зрабіць роўным, выпраміць.

Р. абрус на стале.

2. Напружыўшы мышцы, выпрастаць (часткі цела).

Р. плечы.

◊

Расправіць крылы — праявіць рашучасць, веру ў сябе.

|| незак. распраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. распра́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кімо́граф, ‑а, м.

1. Прыбор для графічнай рэгістрацыі ціску крыві, скарачэння мышцы і інш.

2. У эксперыментальнай фанетыцы — прыбор для запісу крывой гукаў.

[Ад грэч. kyma — хваля і graphō — пішу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шкіле́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да шкілета (у 1 знач.), належыць яму. Шкілетныя мышцы. Шкілетныя косці.

2. Спец. Галоўны, асноўны, апорны. Шкілетныя галіны дрэва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Му́скул ’мышца’ (ТСБМ, Бяльк.), светлаг. муску́ла ’тс’ (Мат. Гом.), драг. муску́лэ ’мышцы’ (Лучыц-Федарэц). З рус. мускул ’тс’, якое з’яўляецца кніжным запазычаннем з лац. musculus ’мышка’ ад mūs ’мыш’ (Фасмер, 3, 16).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сокраще́ние скарачэ́нне, -ння ср.;

сокраще́ние шта́тов скарачэ́нне шта́таў;

сокраще́ние рабо́чего дня скарачэ́нне рабо́чага дня;

сокраще́ние дробе́й мат. скарачэ́нне дро́баў;

сокраще́ние мы́шцы скарачэ́нне мы́шцы;

спи́сок усло́вных сокраще́ний спіс умо́ўных скарачэ́нняў;

пье́са идёт с сокраще́ниями п’е́са ідзе́ са скарачэ́ннямі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сухажы́лле, ‑я, н.

Шчыльнае, эластычнае ўтварэнне са злучальнай тканкі, з дапамогай якога шкілетныя мышцы прымацоўваюцца да касцей. Балела .. калена і сухажылле над ім, хоць .. [Сотнікаў] адчуваў, што куля трапіла вышэй, у сцягно. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жале́зны, -ая, -ае.

1. гл. жалеза.

2. Які змяшчае ў сабе многа жалеза.

Жалезная руда.

3. перан. Дужы, моцны.

Жалезныя мышцы.

Жалезнае здароўе.

4. перан. Цвёрды, неадступны, стойкі.

Жалезная воля.

Жалезная дысцыпліна.

○

Жалезны век — эпоха ў развіцці чалавецтва, калі чалавек пачаў выкарыстоўваць жалеза ў якасці асноўнага матэрыялу для вырабу прылад працы.

◊

Наесціся жалезнага бобу (разм.) — набрацца цярпення, праявіць упартасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Мы́шкі ’хвароба ў каня’ (смарг., ігн., Сл. ПЗБ), ’запаленне залоз’ (лепел., КЭС), мышкі хапілі ’хвароба статку, колікі’ (КЭС, лаг.). Укр. мишка ’міжвольнае паторгванне мышцы’, рус. мышка ’пухліна, запаленне падсківічнай залозы’, ’пухліна ў пахах жывёл’, калуж. ’колікі’. Бел.-рус. ізалекса. Да мышка ’мышца’ошш (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мацне́ць несов.

1. уси́ливаться, крепча́ть;

ве́цер ~не́е — ве́тер уси́ливается (крепча́ет);

2. (делаться более сильным, здоровым) кре́пнуть;

мы́шцы ~не́юць — мы́шцы кре́пнут;

3. прочне́ть;

4. (о могуществе) уси́ливаться; кре́пнуть;

дзяржа́ва ~не́е — госуда́рство уси́ливается (кре́пнет);

5. (о вине, табаке и т.п.) кре́пнуть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)