аўтамабі́ль, -я, мн. -і, -яў, м.
Механічны транспартны сродак, які мае не менш за чатыры колы, размешчаныя не менш чым на дзвюх восях, за выключэннем колавых трактароў і самаходных машын.
Легкавы а.
Грузавы а.
|| прым. аўтамабі́льны, -ая, -ае.
А. транспарт (аўтамабілі, аўтобусы і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ро́бат ’аўтамат, які выконвае складаныя дзеянні, падобныя да дзеянняў чалавека’ (ТСБМ). Праз рус. ро́бот з чэш. robot ’штучны, механічны рабочы’, створанага Карлам Чапекам у драме «R.U.R.» (1920 г.). Узыходзіць да раннепрасл. *orbъ > прасл. *robъ/*rabъ ’раб’ < і.-е. *orbhos.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кла́ксан, ‑а, м.
Механічны сігнальны гудок трактара, аўтамабіля і інш. Жарыкаў не пераставаў сігналіць; клаксан яго машыны падаваў такія трывожныя гудкі, што можна было падумаць — здарылася няшчасце. Асіпенка.
[Англ. klaxon.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ту́мблер, ‑а, м.
Механічны пераключальнік, які выкарыстоўваецца для камутацыі ланцугоў кіравання ў электра- і радыётэхнічных прыборах. Віця падкруціў тумблер настройкі. Нешта чорнае, падобнае на лодку, прамільгнула сярод шэрых хваль. Шыцік.
[Англ. tumbler.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таталіза́тар, ‑а, м.
1. Механічны лічыльнік на скачках, які паказвае грашовыя стаўкі на таго ці іншага каня, а таксама бюро, якое прымае стаўкі і аддае выйгрыш.
2. Гульня на грошы на скачках.
[Фр. totalisateur.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лот 1, ‑а, М лоце, м.
Навігацыйны прыбор для вымярэння глыбіні вады з борта судна. Ручны лот. Механічны лог.
[Гал. lood.]
лот 2, ‑а, М лоце, м.
Адзінка вагі, роўная прыблізна 12 г, існаваўшая да ўвядзення метрычнай сістэмы.
[Ням. Lot.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
храно́граф 1, ‑а, м.
Прыбор для дакладнай рэгістрацыі моманту якога‑н. назірання і для вымярэння кароткіх інтэрвалаў часу. Электронны хранограф. Механічны хранограф.
[Ад грэч. chronos — час і graphō — пішу.]
храно́граф 2, ‑а, м.
Помнік старажытнай пісьменнасці, які змяшчае гістарычную хроніку якіх‑н. краін або асобнай дзяржавы.
[Ад грэч. chronos — час і graphō — пішу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эквівале́нт, -ту м., в разн. знач. эквивале́нт;
гро́шы з’яўля́юцца ўсеагу́льным ~там — де́ньги явля́ются всео́бщим эквивале́нтом;
механі́чны э. цяпла́ — физ. механи́ческий эквивале́нт тепла́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
эквивале́нт в разн. знач. эквівале́нт, -ту м.;
де́ньги явля́ются всео́бщим эквивале́нтом эк. гро́шы з’яўляюцца ўсеагу́льным эквівале́нтам;
механи́ческий эквивале́нт тепла́ физ. механі́чны эквівале́нт цяпла́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
эквівале́нт, ‑у, М ‑нце, м.
Што‑н. раўназначнае, раўнацэннае, раўнасільнае чаму‑н., здольнае поўнасцю замяніць яго. Хімічны эквівалент. Механічны эквівалент цяпла. □ Даніну модзе на грэчаскія словы аддавалі некаторыя дзеячы праваслаўя шляхам замены сваіх славянскіх прозвішчаў грэчаскімі эквівалентамі. Жураўскі. Сорак, восемдзесят, сто дваццаць грамаў — чвэртка, палавіна, тры чвэрткі пайка, шэры наздраваты кавалак салдацкага хлеба быў такі фантастычна магутны эквівалент, што да зеніту яго, да поўнай вагі, цэны, здаецца, і не даходзілі. Брыль.
[Лац. aequivalens, aequivalentis — раўназначны, раўнацэнны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)