ізаме́ры, ‑аў; адз. ізамер, ‑а, м.

Хімічныя злучэнні з аднолькавым саставам і малекулярнай масай, але з рознымі фізічнымі і хімічнымі ўласцівасцямі.

[Ад грэч. isos — роўны, аднолькавы і meros — частка, доля.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́дны во́дный;

~ная прасто́ра — во́дное простра́нство;

в. тра́нспарт — во́дный тра́нспорт;

~ныя злучэ́нні — хим. во́дные соедине́ния;

○ ~нае по́ла — спорт. во́дное по́ло

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фотабактэ́рыя, ‑і, ж.

Бактэрыя, якая выдзяляе рэчыва, што свеціцца пры злучэнні яго з кіслародам і служыць адной з прычын свячэння вады і рыб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мінералізава́цца, ‑зуецца; зак. і незак.

Спец.

1. Ператварыцца (ператварацца) у мінеральныя злучэнні (аб арганічных рэчывах).

2. Насыціцца (насычацца) мінеральнымі солямі.

3. толькі незак. Зал. да мінералізаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлары́ты, ‑аў; адз. хларыт, ‑у, М ‑рыце, м.

1. Група слюдападобных мінералаў, якія ўтрымліваюць хлорыстыя злучэнні.

2. Солі хлорыстай кіслаты, выкарыстоўваюцца для адбельвання тканін, цэлюлозы, паперы.

[Ад грэч. chlōros — зялёны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пуры́ны, ‑аў; адз. пурын, ‑у, м.

Спец. Складаныя арганічныя злучэнні з наяўнасцю азоту цыклічнай будовы; сустракаюцца ў жывёльным арганізме як прадукт абмену рэчываў, а таксама ў некаторых раслінах.

[Фр. purin.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бром, ‑у, м.

1. Хімічны элемент, цяжкая вадкасць, якая дае чырвона-бурую пару з рэзкім непрыемным пахам.

2. Лякарства для супакойвання нервовай сістэмы, якое мае ў сваім саставе бромістыя злучэнні.

[Ад грэч. brōmos — дрэнны пах.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Зілязе́нь ’качар’ (віц., Нар. сл.), (тураў.) зелезён ’тс’. Форма з азванчэннем першага зычнага ўзыходзіць да ўсх.-слав. селезень < selzěnь < selg‑. Прасл. selg‑ насуперак Фасмеру (3, 595) цалкам рэальна давала і ўсх.-слав. солог‑ у злучэнні гуска сологая ў Наўг. грамаце на бяросце № 330. Пачатковае з‑ магло ўзнікнуць пад уздзеяннем наступнага ‑з‑ у выніку дыстантнай асіміляцыі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

злучэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. злучаць ​1 — злучыць ​1 і злучацца — злучыцца.

2. Тое, што злучае што‑н.; месца, дзе злучана што‑н. — Па сцежках і па дарозе пастаўлены дазоры .. На злучэнні дарог, у даліне, — ручны кулямёт. Самуйлёнак.

3. Вялікая вайсковая адзінка (брыгада, дывізія, корпус і пад.). Танкавыя злучэнні. Партызанскае злучэнне.

4. Рэчыва, малекула якога складаецца з атамаў некалькіх элементаў. Хімічнае злучэнне. Кіслароднае злучэнне.

5. Спосаб сувязі самастойных раўнапраўных слоў або сказаў. Сказы звязваюцца па спосабу злучэння і падпарадкавання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчо́лачны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае ў сваім саставе шчолач. Шчолачны раствор. Шчолачныя злучэнні. Шчолачная рэакцыя.

2. Спец. Які ўтварае шчолач. Шчолачныя металы. Шчолачныя горныя пароды.

3. Спец. Які дзейнічае з дапамогай шчолачы. Шчолачны акумулятар. Шчолачная ачыстка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)