адза́ду, прысл.
Разм. Тое, што і ззаду. Калі параўняліся людзі з дубам, тады.. тыя, што ішлі адзаду, пацяглі за рукавы пінжака пана Зыгмунта. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зануры́ць, ‑нуру, ‑нурыш, ‑нурыць; зак., у што.
Разм. Паглыбіць, апусціць у што‑н. [Нгару] адразу ўдалося ўхапіць Мангра ззаду і занурыць яго ў ваду. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пы́хканне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. пыхкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. [Шашура] увесь час чуў ззаду нарастаючы перастук калёс і натужнае пыхканне. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капюшо́н, ‑а, м.
Адкідны галаўны ўбор, прымацаваны ззаду да каўняра верхняй адзежыны. Плашч з капюшонам. □ Іван Васільевіч адкінуў капюшон, зняў шапку, каб выцерці пот. Шамякін.
[Фр. capuchon.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тыл, -у, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Задняя частка, старана чаго-н.; частка, старана, процілеглая пярэдняй.
Зайсці з тылу.
2. Тэрыторыя, размешчаная ззаду лініі фронту.
Ударыць у т. праціўніку.
3. звычайна мн. Сукупнасць часцей, падраздзяленняў і ўстаноў, якія ствараюцца для матэрыяльнага, тэхнічнага і медыцынскага забеспячэння войск.
4. перан. У час вайны: уся краіна ў процілегласць фронту.
Працаўнікі тылу.
|| прым. тылавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ляската́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; незак.
Утвараць дробны перарывісты стук. Ззаду грымелі, разрываючыся, снарады і густа, з пераборамі, ляскаталі кулямёты. Галавач. Зубы .. [чалавека] ляскаталі, усё цела калацілася. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хля́сцік, ‑а, м.
Вузкая палоска тканіны, прышытая або прышпіленая ззаду верхняга адзення, якая сцягвае яго па таліі. [Лейтэнант] убачыў нахіленую спіну чалавека, хлясцік з алавяным гузікам. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паянці́на, панці́на ’выступ з доўгай шэрсцю на назе каня ззаду над капытом’ (гродз., Нар. сл.), паянчы́на ’клок поўсці, напрыклад, каля капыта’ (шчуч., Сл. ПЗБ). З польск. pajęczyna ’павуціна’. Перанос значэння паводле падабенства. Гл. таксама пауць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падапхну́ць, ‑пхну, ‑пхнеш, ‑пхне; ‑пхнём, ‑пхняце; зак., каго-што.
1. Падштурхнуць каго‑, што‑н. Падапхнуць суседа. □ Мужчыны ззаду пільнаваліся вазоў. У выпадку чаго можна ўтрымаць рубель, каб воз не перакуліўся, або падапхнуць ззаду, калі на г[а]ру прыстане конь. Чарнышэвіч.
2. Засунуць, падсунуць пад што‑н. Падапхнуць табурэтку пад стол. □ Доўга не думаючы, Валодзя падапхнуў пад рамень пілотку з зорачкай і сказаў: — Пайшлі ў воласць! Федасеенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калдыба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Абл. Ісці кульгаючы, кандыбаць. — З параненай нагой да партызанаў у Налібоцкую пушчу калдыбаў [чалавек]. Бажко. Ззаду за Андрэем, калдыбаў уроскідку Юрка Даліна. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)