поко́иться несов.
1. (пребывать в покое) знахо́дзіцца, быць у спако́і; (отдыхать) адпачыва́ць;
2. (быть похороненным) спачыва́ць, быць пахава́ным;
здесь поко́ится мой оте́ц тут спачыва́е (пахава́ны) мой ба́цька;
3. (лежать, опираться на основание) абапіра́цца, апіра́цца (на што); (лежать) ляжа́ць (на чым); (стоять) стая́ць (на чым);
мост поко́ится на а́рках мост абапіра́ецца на а́ркі;
4. перен. (основываться) грунтава́цца;
э́тот вы́вод поко́ится на глубо́ком изуче́нии предме́та гэ́тая высно́ва грунту́ецца на глыбо́кім вывучэ́нні прадме́та.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
там
1. нареч. там;
т. і сям — там и сям;
т. і тут — там и тут;
вось т. — вот там;
2. нареч. там, пото́м;
т. віда́ць бу́дзе — там (пото́м) ви́дно бу́дет;
3. частица (в уступительных оборотах) там;
што б т. ні было́ — что бы там ни́ было; во что бы то ни ста́ло;
як бы т. ні было́ — как бы там ни́ было;
◊ адна́ нага́ тут, друга́я т. — одна́ нога́ здесь, друга́я там
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
павярну́цца сов.
1. в разн. знач. поверну́ться; (повернуть голову; туловище в какую-л. сторону — ещё) оберну́ться;
п. з бо́ку на бок — поверну́ться с бо́ку на́ бок;
п. ўле́ва — поверну́ться вле́во;
~ні́ся ў мой бок — поверни́сь (оберни́сь) в мою́ сто́рону;
спра́ва ~ну́лася зусі́м іна́чай — де́ло поверну́лось (оберну́лось) совсе́м и́на́че;
прыйшо́ў, павярну́ўся і пайшо́ў — пришёл, поверну́лся и ушёл;
тут няма́ дзе п. — здесь не́где поверну́ться;
2. (принять наклонное положение) наклони́ться, склони́ться;
слупо́к ~ну́ўся набо́к — сто́лбик наклони́лся (склони́лся) на́бок
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разгарну́цца сов.
1. в разн. знач. разверну́ться;
ху́стка ~ну́лася — плато́к разверну́лся;
паку́нак ~ну́ўся — паке́т разверну́лся;
р. для бо́ю — разверну́ться для бо́я;
~ну́ліся спрэ́чкі — разверну́лись пре́ния;
тут не́льга р. — здесь нельзя́ разверну́ться;
2. (о книге, тетради) раскры́ться, откры́ться;
3. (о чём-л. скомканном) распра́виться, распрями́ться;
4. (о цветах, листьях и т.п.) раскры́ться, распусти́ться; разви́ться;
5. (о ветвях, кроне дерева) раски́нуться;
6. (стать видимым) откры́ться; (занять большое пространство) раски́нуться, распростере́ться;
~ну́лася шыро́кая панара́ма — откры́лась широ́кая панора́ма;
7. (разместить свои вещи, имущество) разложи́ться, расположи́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ноI
1. союз але́; (да) ды; (а) а; (однако) адна́к;
не то́лько там, но и здесь не то́лькі там, але́ і тут;
они́ бы́ли там, но он их не ви́дел яны́ былі́ там, але́ (ды) ён іх не ба́чыў;
не то́лько ви́дел их, но да́же говори́л с ни́ми не то́лькі ба́чыў іх, але́ (а) на́ват гава́рыў з і́мі;
он зако́нчил рабо́ту, но не переписа́л ён ско́нчыў рабо́ту, але́ (адна́к) не перапіса́ў;
2. в знач. сущ. але́ нескл., ср.;
никаки́х «но»! нія́кіх «але́»!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
знаць I
1. несов., см. ве́даць;
2. несов. (в лицо) знать;
3. нареч. заме́тно, ви́дно;
з. па сляда́х, што тут прайшо́ў воўк — ви́дно по следа́м, что здесь прошёл волк;
нічо́га не з. — ничего́ не заме́тно;
◊ даць аб сабе́ з. — дать о себе́ знать;
з. ме́ру — знать ме́ру;
з. сваё ме́сца — знать своё ме́сто;
з. не зна́ю — знать не зна́ю;
як зна́еш — как зна́ешь;
не з. спако́ю — не знать поко́я;
з. назубо́к — знать назубо́к;
знай на́шых — знай на́ших;
і го́ра не з. — и го́ря не знать
знаць II ж., ист. знать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перада́ць сов.
1. в разн. знач. переда́ть;
п. запі́ску — переда́ть запи́ску;
п. зямлю́ сяля́нам у ве́чнае карыста́нне — ист. переда́ть зе́млю крестья́нам в ве́чное по́льзование;
п. сваё пра́ва на маёмасць — переда́ть своё пра́во на иму́щество;
п. мяч на пра́вы край — переда́ть мяч на пра́вый край;
п. ве́ды — перада́ць зна́ния;
п. прывіта́нне — переда́ть приве́т;
п. ду́мку а́ўтара — переда́ть мысль а́втора;
арты́ст до́бра ~да́ў перажыва́нні Га́млета — арти́ст хорошо́ переда́л пережива́ния Га́млета;
п. па ра́дыё — переда́ть по ра́дио;
п. зара́зу — переда́ть зара́зу;
п. спра́ву ў суд — переда́ть де́ло в суд;
п. лі́шніх пяцьсо́т рублёў — переда́ть ли́шних пятьсо́т рубле́й;
2. разг. (перейти границы должного) переборщи́ть; перехвати́ть;
тут ён зана́дта ~да́ў — здесь он переборщи́л (перехвати́л)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мно́гие мн.
1. прил. мно́гія, шмат які́я, род. шмат які́х;
во мно́гих отноше́ниях у мно́гіх адно́сінах, у шмат які́х адно́сінах;
по мно́гим причи́нам па мно́гіх (шматлі́кіх) прычы́нах, па шмат які́х прычы́нах;
мно́гие го́ды мно́гія гады́, шмат год;
мно́гие мужчи́ны мно́гія мужчы́ны, шмат хто з мужчы́н, шмат які́я мужчы́ны;
мно́гие дере́вья повысыха́ли мно́гія (шмат які́я) дрэ́вы павысыха́лі (пасо́хлі);
мно́гая ле́та церк. мно́гія ле́ты;
2. сущ. мно́гія, -гіх, шмат хто, род. шмат каго́;
мно́гие так ду́мают мно́гія так ду́маюць, шмат хто так ду́мае;
он мно́гих здесь зна́ет ён мно́гіх (шмат каго́) тут ве́дае;
мно́гим так ка́жется мно́гім (шмат каму́) так здае́цца;
мно́гие из нас мно́гія (шмат хто) з нас; см. мно́гое.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разверну́ться
1. (раскрыться) разгарну́цца, мног. паразго́ртвацца, раскры́цца, мног. параскрыва́цца, развіну́цца;
зна́мя разверну́лось сцяг разгарну́ўся (развіну́ўся);
2. перен. (открыться взору) разгарну́цца, раскры́цца;
пред на́ми разверну́лся вид на мо́ре пе́рад на́мі разгарну́ўся (раскры́ўся) від на мо́ра;
3. перен. (предприняться в широких масштабах) разгарну́цца;
разверну́лось большо́е строи́тельство разгарну́лася вялі́кае будаўні́цтва;
4. перен. (развиться) разгарну́цца;
его́ тала́нт разверну́лся яго́ та́лент разгарну́ўся;
5. воен. (расположиться в ширину по линии фронта, преобразоваться в более крупную единицу) развярну́цца, разгарну́цца;
здесь разверну́тся други́е ча́сти тут разве́рнуцца (разго́рнуцца) і́ншыя ча́сці;
получи́в ору́дия, батаре́я легко́ разверну́лась в двухбатаре́йный дивизио́н атрыма́ўшы гарма́ты, батарэ́я лёгка разгарну́лася ў двухбатарэ́йны дывізіён;
6. (повернуться) завярну́цца; павярну́цца; развярну́цца;
7. (размахнуться) прост. размахну́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
твой мест., м. твой (род. твайго́, дат. твайму́, вин. твайго́, твор., предл. тваі́м); ж. твая́ (род., дат., предл. тваёй, вин. тваю́, твор. тваёй, тваёю); ср. тваё (род. твайго́, дат. твайму́, вин. тваё, твор., предл. тваі́м); мн. твае́ (род., предл. тваі́х, дат. тваі́м, вин. твае́, тваі́х, твор. тваі́мі);
твой сын твой сын;
из твоего́ до́ма з твайго́ до́му;
твоя́ во́ля твая́ во́ля;
твой вопро́с тваё пыта́нне;
с твоего́ согла́сия з тваёй зго́ды;
твои́ми стара́ниями тваі́мі стара́ннямі;
здесь всё твоё тут усё тваё;
◊
что твой… як той…;
что твой солове́й як той салаве́й;
на что твой… куды́ той…, (очень) на што (ужо́), да чаго́ (ужо́), ве́льмі;
по-тво́ему па-тво́йму.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)