о́птыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
1. Раздзел фізікі, які вывучае святло, яго законы і ўласцівасці.
2. зб. Прыборы і інструменты, дзеянне якіх заснавана на законах гэтай навукі.
[Грэч. optikē.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разви́тие
1. (действие) развіццё, -цця́ ср.; разго́ртванне, -ння ср.;
разви́тие промы́шленности развіццё (разго́ртванне) прамысло́васці; см. разви́тьII;
разви́тие на́выков развіццё на́выкаў;
2. в др. знач. развіццё, -цця́ ср.;
зако́ны обще́ственного разви́тия зако́ны грама́дскага развіцця́;
у́мственное разви́тие разумо́вае развіццё.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
О́птыка — ’раздзел фізікі, які вывучае святло, яго законы, уласцівасці’ (ТСБМ). Запазычана з рус. оптика, якое праз ням. Optik (XVII ст.) з лац. optica (Фасмер, 3, 147). Іншае тлумачэнне гл. КЭСРЯ, 311. Рус. оптика запазычана з франц. optique (XVIII ст.), але ў гэтым выпадку мы б чакалі націск на перадапошнім складзе (*опти́ка) і, магчыма, іншую марфалогію.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
загаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Пачаць гавець.
•••
Загавець душой — сканаць, памерці, загінуць. Тайга — гэта бязмежны зялёны акіян, у якім свае няпісаныя законы, прыкметы, не ведаючы якіх можна і душой загавець. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
словаўтварэ́нне, ‑я, н.
1. Утварэнне слоў у мове, а таксама спосабы такога ўтварэння слоў. Спосаб суфіксальнага словаўтварэння назоўнікаў.
2. Раздзел навукі аб мове, які вывучае структуру слоў і законы іх утварэння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экано́мія, -і, ж.
1. Ашчаднасць, беражлівасць пры расходаванні чаго-н.
Э. сыравіны.
Навесці эканомію ў карыстанні электраэнергіяй.
2. Выгада, якая атрымліваецца пры ашчадным расходаванні чаго-н.
Э. часу.
Сотні мільёнаў рублёў эканоміі за год.
○
Палітычная эканомія — навука, якая вывучае грамадскія адносіны ў працэсе вытворчасці і размеркавання матэрыяльных даброт, а таксама эканамічныя законы, што кіруюць гэтымі адносінамі.
Палітычная э. капіталізму.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перспекты́ва ж., в разн. знач. перспекти́ва;
у ~ве гэ́та ме́ла і́ншы вы́гляд — в перспекти́ве э́то име́ло ино́й вид;
зако́ны ~вы — зако́ны перспекти́вы;
адсу́тнасць ~вы — отсу́тствие перспекти́вы;
~вы на ўраджа́й — перспекти́вы на урожа́й;
перспекты́ва праве́сці ле́та на мо́ры — перспекти́ва прове́сти ле́то на́ море
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фізі́чны в разн. знач. физи́ческий;
~ныя зако́ны — физи́ческие зако́ны;
~ная лабарато́рыя — физи́ческая лаборато́рия;
~ная хі́мія — физи́ческая хи́мия;
~ная культу́ра — физи́ческая культу́ра;
~ныя ўласці́васці цел — физи́ческие сво́йства тел;
~ная пра́ца — физи́ческий труд;
~ная геагра́фія — физи́ческая геогра́фия;
~ная распра́ва — физи́ческая распра́ва;
~ная асо́ба — юр. физи́ческое лицо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перспекты́ва, -ы, мн. -ы, -ты́ў, ж.
1. Мастацтва адлюстроўваць на плоскасці трохмерную прастору з улікам уяўных змяненняў велічыні, абрысаў, выразнасці прадметаў, што абумоўлены ступенню аддаленасці іх ад наглядальніка.
Законы перспектывы.
2. Від у далячынь з якога-н. месца; даль.
Марская п.
3. перан., звычайна мн. Будучыня, планы, віды на будучае.
Добрыя перспектывы на ўраджай.
У перспектыве (у будучым, наперадзе).
|| прым. перспекты́ўны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спазна́ць, -зна́ю, -зна́еш, -зна́е; -зна́ны; зак.
1. што. Засвоіць, асэнсаваць з’явы рэчаіснасці, атрымаць уяўленне.
С. законы развіцця грамадства.
С. ісціну.
2. Набыць веды ў чым-н., пазнаць што-н.
С, як сканструяваны агрэгат.
3. і з дадан. Зазнаць, зведаць што-н. на ўласным вопыце, перажыць што-н.
С. нягоды і пакуты.
С, што такое вайна.
|| незак. спазнава́ць, -знаю́, -знае́ш, -знае́; -знаём, -знаяце́, -знаю́ць.
|| наз. спазнава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)